काठमाडौं । साधारण अर्थमा मिर्गौलाको माध्यमद्वारा शरीरमा रहेका विकारपदार्थ बाहिर निकाल्ने प्राकृतिक प्रक्रिया पिसाब हो ।  किन पिसाबको दुर्गन्ध आउँछ? के तपाईंले यसको बारेमा कहिल्यै सोच्नुभएको छ? पिसाब शरीरमा भएको फोहोर र पानी हो र सामान्यतया हल्का गन्ध र फिक्का पहेंलो रंग हुन्छ। तर जब पिसाबबाट कडा गन्ध आउन थाल्छ, तब यो तपाईको शरीरमा धेरै फोहोर बन्न थालेको संकेत हुन सक्छ। यसबाहेक केही खानेकुरा र औषधिले पनि पिसाबको गन्ध आउँछ। यसका साथै यो अवस्था धेरै रोगहरूमा पनि देखिन्छ।

पिसाब दुर्गन्धित हुनु भनेको धेरै पानी पिउनु पर्छ भन्ने हो। तर, यदि तपाइँ औषधि खाइरहनुभएको छ वा भिटामिन, कफी, मदिरा, सौंफ, लसुन र प्याज जस्ता धेरै चीजहरू खानुहुन्छ भने पनि पिसाबको दुर्गन्धको कारण हुन सक्छन्। सार्वजनिक शौचालयजस्ता ठाउँमा, जहाँ धेरै मानिसले पिसाब फेर्छन्, कहिलेकाहीँ पिसाबको यस्तो गन्ध आउँछ कि सहन गाह्रो हुन्छ। पिसाबबाट दुर्गन्ध आउनु सामान्य कुरा हो तर कहिलेकाहीँ यसको दुर्गन्ध कुनै रोगको संकेत पनि हुन सक्छ। यस्तो अवस्थामा आज हामी तपाईलाई कुन रोगले तपाईको पिसाबबाट दुर्गन्ध आउन सक्छ भनी बताउन गइरहेका छौँ ।

पिसाबमा गन्ध आउनुका कारणहरुः

मधुमेह– मधुमेह भएको थाहा नहुने व्यक्तिको पिसाबबाट पनि दुर्गन्ध आउन सक्छ । मधुमेहका बिरामीको शरीरले चिनी पचाउन नसक्दा यस्तो हुन्छ । जसका कारण उनीहरुको पिसाबबाट दुर्गन्ध आउँछ । मधुमेहका बिरामीलाई बारम्बार पिसाब आउँछ र यो पनि यसको लक्षण हो । मधुमेहका बिरामीहरूलाई प्रायः मीठो फलहरू जस्तै कडा गन्ध हुन्छ। यो तपाईको मधुमेह असन्तुलित भएको र सुगर बढेको संकेत हो।

युटिआई – युरिनरी ट्र्याक्ट इन्फेक्सन महिलामा पाइने एउटा सामान्य समस्या हो । कीटाणुहरूले पिसाब प्रणालीमा संक्रमण गर्दा यो समस्या सामना गरिन्छ। पिसाब नलीको संक्रमणले मृगौला, मूत्राशय र यससँग सम्बन्धित नलीहरूलाई पनि असर गर्न सक्छ। यदि समयमै यसको जाँच गरिएन भने संक्रमण मिर्गौलामा पनि फैलिन सक्छ ।

पानी कम पिउने– हाम्रो शरीरको फोहोर पिसाबको माध्यमबाट बाहिर निस्कन्छ । यस्तो अवस्थामा पर्याप्त मात्रामा पानीको सेवन नगर्दा यी फोहोर पदार्थ सजिलै बाहिर निस्कन सक्दैन, जसका कारण पिसाबमा धेरै दुर्गन्ध आउँछ । यस्तो अवस्थामा प्रशस्त मात्रामा पानी पिउनुपर्छ । अमोनिया जस्तो गन्ध आउने पिसाब तपाईको शरीरमा निर्जलित भएको संकेत हो। साथै, यो युरिनरी ट्र्याक्ट इन्फेक्सन अर्थात् युरिक एसिड बढेको र मृगौला र कलेजो सम्बन्धी समस्याको संकेत हुन सक्छ।

कडा सिरपको गन्ध आएमाः बच्चाहरु र बच्चाहरुको पिसाब अक्सर यस्तो गन्ध। यी वास्तवमा बच्चाहरूमा निर्जलीकरण, पेट खराब, दौरा, निद्रा नलाग्ने, चिडचिडापन र खराब आहारको लक्षण हुन सक्छ। यस्तो अवस्थामा डाक्टरलाई भेट्नुहोस्।

सडेका चीजहरू जस्तै गन्ध आएमाः सल्फर युक्त खानेकुराको सेवनले पिसाबको गन्ध धेरै दुर्गन्धित हुन सक्छ। यो गन्ध सामान्यतया सडेको गोभी वा सडेको अण्डासँग तुलना गरिन्छ र लसुन र प्याज खाँदा आउन सक्छ। यस्तो अवस्थामा यी चिजको सेवनलाई नियन्त्रण गर्नुहोस् ।

कफीको अत्याधिक सेवन– कफीको अत्याधिक सेवनले पिसाबमा दुर्गन्ध आउने गर्छ । कफीले डिहाइड्रेसनको समस्या पनि सामना गर्छ, जसका कारण तपाईंको पिसाबबाट दुर्गन्ध आउन सक्छ।

पिसाबको गन्ध आउनुको मुख्य कारण यौन संचारित संक्रमण वा STI पनि हुन सक्छ। कहिलेकाहीँ यो संक्रमणले मूत्रमार्गको सूजन निम्त्याउन सक्छ जसले पिसाबको गन्ध परिवर्तन गर्न सक्छ। STI बाहेक महिलाको गोप्य भागमा जलनका कारण पनि पिसाबको गन्ध आउन सक्छ।