काठमाडौं । कतारले अमेरिकी एयरफोर्स वन फ्लीटलाई एउटा विमान उपहार दिएको छ। अमेरिकाले यसलाई स्वीकार गरिसकेको छ। यद्यपि, यो उपहार स्वीकार गर्ने बारेमा आलोचना भइरहेको छ।

यसमा राष्ट्रपति ट्रम्पका केही ठूला समर्थकहरू पनि समावेश छन्। “रक्षा सचिवले सबै संघीय नियम र विनियमहरू अनुसार कतारबाट बोइङ ७४७ स्वीकार गर्नुभएको छ,” पेन्टागनका प्रमुख प्रवक्ता शन पार्नेलले बुधबार भने।

विमानमा केही परिमार्जन गरिनेछ। यसपछि यसलाई आधिकारिक रूपमा एयर फोर्स वन-द प्रेसिडेन्टको हवाई यातायातको लागि प्रयोग गर्न सकिन्छ।

ह्वाइट हाउसले उक्त उपहार वैध भएको बताएको छ। कतार शाही परिवारले दिएको यो उपहारको अनुमानित मूल्य ४० करोड डलर छ।

ह्वाइट हाउसले ट्रम्पको कार्यकाल पछि नयाँ विमान राष्ट्रपति पुस्तकालयमा पठाइने बताएको छ।

राष्ट्रपतिको लागि प्रयोग गर्न सक्नु अघि यो कतारी विमानलाई थप सुरक्षा प्रणालीसहित स्तरोन्नति गर्न लगभग एक वर्ष लाग्न सक्छ। यसमा आणविक विस्फोटको सामना गर्ने क्षमता र उडानको बीचमा इन्धन भर्ने क्षमता समावेश छ।

सेन्टर फर स्ट्राटेजिक एण्ड इन्टरनेशनल स्टडीजको डिपार्टमेन्ट अफ डिफेन्स एण्ड सेक्युरिटीका वरिष्ठ सल्लाहकार मार्क क्यान्सियन भन्छन् कि यस्तो स्तरोन्नतिमा लगभग १०० करोड रुपैयाँ खर्च हुन सक्छ।

एक हप्ता अघि यो स्थानान्तरणको घोषणाले ठूलो विवाद सिर्जना गर्यो। यसलाई औचित्य दिँदै ट्रम्पले भनेका थिए, “उनीहरूले हामीलाई उपहार दिइरहेका छन् र यसलाई अस्वीकार गर्नु “मूर्खता” हुनेछ।”

अमेरिकी संविधानमा पारिश्रमिक खण्ड भनेर चिनिने एउटा प्रावधान छ। यसले विदेशी सरकारहरूलाई कांग्रेसको अनुमति बिना अमेरिकी सार्वजनिक अधिकारीहरूलाई उपहार दिन निषेध गर्दछ।

यो स्थानान्तरणले अझैसम्म कांग्रेसको स्वीकृति पाएको छैन।

राष्ट्रपतिले तर्क गरेका छन् कि विमानको हस्तान्तरण वैध छ किनकि यो अमेरिकी रक्षा विभागलाई दिइँदैछ, व्यक्तिगत रूपमा उनलाई होइन। उनले पद छोडेपछि यसलाई प्रयोग नगर्ने कुरामा पनि जोड दिए।

एयरफोर्स वनको फ्लीटमा हाल दुईवटा ७४७-२०० जेट छन्। यो १९९० देखि प्रयोगमा छ। यसका साथै धेरै साना ७५७ विमानहरू पनि फ्लीटमा समावेश छन्।

ट्रम्पले विमान निर्माता कम्पनी बोइङप्रति आफ्नो असन्तुष्टि व्यक्त गरेका छन्। जसलाई ह्वाइट हाउसलाई दुई ७४७-८ विमान उपलब्ध गराउने ठेक्का दिइएको छ।

ट्रम्पको टोलीले उनको पहिलो कार्यकालमा नै यी खरिद गर्ने बारेमा कुरा गरेको थियो तर यसको आपूर्तिमा बारम्बार ढिलाइ भयो। साथै, बोइङले आगामी दुई देखि तीन वर्षसम्म पनि यी आपूर्ति नगरिने बताएको छ।

आफ्नो दोस्रो कार्यकाल सुरु गरेको केही हप्तापछि ट्रम्पले आफ्नो मार-ए-लागो रिसोर्ट नजिकै पाम बीचमा कतारी विमानमा गोप्य रूपमा भ्रमण गरे।

राष्ट्रपति ट्रम्पले स्पष्ट रूपमा भनेका छन् कि यसमा कुनै पनि किसिमको बदला लिने कुरा समावेश छैन। यो विमान दुई साझेदारहरू बीचको साधारण आदानप्रदान हो।

“रक्षा विभागले ४० वर्ष पुरानो एयर फोर्स वनलाई अस्थायी रूपमा प्रतिस्थापन गर्न ७४७ विमानको नि:शुल्क उपहार प्राप्त गर्दैछ, यो धेरै सार्वजनिक र पारदर्शी लेनदेन हो,” ट्रम्पले ट्रुथ सोशलमा लेखे।

कतारका प्रधानमन्त्री शेख मोहम्मद बिन अब्दुल रहमान बिन जसिम अल-थानीले यो हस्तान्तरण “सरकार-सरकार लेनदेन” भएको बताए।

उनले भने, “यसको व्यक्तिगत सम्बन्धसँग कुनै सम्बन्ध छैन। न त अमेरिकी पक्षबाट, न कतारी पक्षबाट। यो दुई रक्षा मन्त्रालय बीचको मामिला हो।”