काठमाडौं । जनसंख्याको हिसाबले अमेरिकाको सबैभन्दा ठूलो शहर न्यूयोर्कको मेयर पदको लागि डेमोक्रेटिक प्राइमरीमा भारतीय मूलका जोहरान ममदानीको ऐतिहासिक विजयसँगै अमेरिकामा इस्लामोफोबिया र आप्रवासी विरोधी राजनीति फेरि एक पटक तीव्र भएको छ।

ममदानीको नेतृत्वको बीचमा राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पको दक्षिणपन्थी पार्टीका रिपब्लिकन नेताहरू र ट्रम्प प्रशासनका पूर्व अधिकारीहरूले उनीमाथि तीव्र आक्रमण गर्न थालेका छन् ।

ट्रम्प प्रशासनका पूर्व सल्लाहकार स्टीफन मिलरका अनुसार विरोधीहरूले ममदानीलाई आतंकवादीप्रति सहानुभूति र न्यूयोर्क शहरको लागि खतरा भएको आरोप लगाएका छन् । उनीहरूले यसलाई ‘अमेरिकी आप्रवासन नीतिको असफलता’ भनेका छन्।

टेनेसीका रिपब्लिकन प्रतिनिधि एन्डी ओगल्सले ममदानीलाई आतंकवादलाई समर्थन गरेको आरोप लगाए र महान्यायाधिवक्ता पाम बोन्डीसँग उनको नागरिकता रद्द गर्न आह्वान गरे।

साउथ क्यारोलिनाका प्रतिनिधि न्यान्सी मेसले ईदमा ममदानीको तस्बिर सेयर गर्दै लेखेकी छिन्, ‘हामीले ९/११ बिर्सिसकेका छौं।’ यसैबीच, टर्निङ प्वाइन्ट युएसए नामक संस्था चलाउने चार्ली कर्कले ममदानीलाई ९/११ आक्रमणसँग प्रत्यक्ष जोड्ने प्रयास गरे।

न्यूयोर्क टाउनको मेयर पदको लागि भएको डेमोक्रेटिक प्राइमरी चुनावमा जोहरान ममदानीले जित हासिल गरेका छन्। जुन २४ मा नतिजा घोषणा गरिएको थियो। पहिलो पटक दक्षिण एसियाली भारतीय र मुस्लिम मूलका ममदानीले पूर्व गभर्नर एन्ड्रयू कुओमोलाई पराजित गरेका छन्।

प्राइमरी चुनावको अन्तिम नतिजा जुलाईमा हुने श्रेणीबद्ध छनोटको मत गणना पछि आउनेछ। यद्यपि, कुओमोले जुन २४ मा आफ्नो हार स्वीकार गरे। यस्तो अवस्थामा डेमोक्रेटिक सोसलिस्ट ममदानी न्यूयोर्कको पहिलो मुस्लिम र एक शताब्दीमा सबैभन्दा कान्छो मेयर बन्ने बाटोमा छन्।

आफ्नो विजयपछि ममदानीले भने, “म डोनाल्ड ट्रम्पको सबैभन्दा खराब सपना हुनेछु। हामी न्यूयोर्कलाई प्रत्येक न्यूयोर्कवासीको लागि किफायती र सुरक्षित बनाउनेछौं।”

अमेरिकाको न्यूयोर्क शहरमा मेयरको चुनाव दुई चरणमा हुन्छ । सुरुमा दलीय प्राइमरी चुनाव हुन्छ । यदि कुनै उम्मेदवार कुनै दल (जस्तै डेमोक्र्याट वा रिपब्लिकन) बाट चुनाव लडिरहेको छ भने पहिले उसले त्यो दलको प्राथमिक चुनाव जित्नु पर्छ। यसमा ५ जना उम्मेदवारहरू बीच चुनाव हुन्छ। यसमा दलका दर्ता भएका सदस्यहरूले आफ्नो मतदान गर्छन्। जित्नको लागि, उम्मेदवारले ५० प्रतिशतभन्दा बढी मत प्राप्त गर्नु आवश्यक छ।

न्यूयोर्कको मेयर चुनावमा श्रेणीबद्ध छनोट मतदान प्रयोग गरिन्छ। मतदाताहरूले प्राथमिकता क्रममा ५ जना उम्मेदवारहरू छनौट गर्छन् । यदि पहिलो चरणमा कसैले पनि ५०% मत प्राप्त गरेन भने दोस्रो प्राथमिकताको मत गणना गरिनेछ। कम मत भएका उम्मेदवारहरूलाई हटाइनेछ र उनीहरूको मतपत्र दोस्रो प्राथमिकताका उम्मेदवारलाई स्थानान्तरण गरिनेछ।

पार्टीको प्राइमरी चुनाव जितेपछि विभिन्न दलका उम्मेदवारहरू बीच चुनाव हुन्छ। विजेता मेयर बन्छ। यो सामान्यतया नोभेम्बरको पहिलो मंगलबार हुन्छ। न्यूयोर्कका सबै दर्ता भएका मतदाताहरूले यसमा मतदान गर्छन्। आम चुनावको नतिजा बाहिर आएपछि विजेताले जनवरी १ मा मेयरको रूपमा शपथ लिन्छन्।

जुन २४ मा डेमोक्रेटिक प्राइमरी चुनावमा भएको पहिलो चरणको मतदानमा ममदानीले ४३.५% मतका साथ अग्रता लिए । जबकि कुओमो ३६.४% का साथ दोस्रो स्थानमा रहे। ब्राड ल्यान्डर ११.३% का साथ तेस्रो स्थानमा रहे। बाँकी मत दुई उम्मेदवारहरू बीच बाँडिएको थियो।

कुनै पनि उम्मेदवारले पहिलो रोजाइको रूपमा ५०% भन्दा बढी मत प्राप्त नगरेको कारण, न्यूयोर्कको श्रेणीबद्ध-छनौट प्रणाली सुरु भयो। सबैभन्दा कम मत योगफल भएका उम्मेदवारहरू दौडबाट बाहिरिए र उनीहरूका समर्थकहरूको मत उनीहरूको दोस्रो रोजाइमा स्थानान्तरण गरियो।

एलिमिनेशन राउन्डमा ममदानीले ल्यान्डर र अन्य दुई उम्मेदवारहरूको ठूलो मत प्राप्त गरे र एन्ड्रयू कुओमोमाथि अग्रता लिए। यद्यपि अन्तिम नतिजा आउन धेरै दिन लाग्न सक्छ तर ममदानीको जित लगभग निश्चित मानिन्छ।

जोहरान ममदानी फिल्म निर्माता मीरा नायरका छोरा हुन् र उनका बुबा प्राध्यापक हुन्। मीरा नायरले सलाम बम्बे, मनसुन वेडिङ र द नेमसेक जस्ता फिल्महरू बनाएकी छिन्। ममदानीका बुबा महमूद कोलम्बिया विश्वविद्यालयका प्राध्यापक र एक प्रसिद्ध भारतीय-युगान्डा विद्वान हुन्।

ममदानी युगान्डामा जन्मिएका थिए तर अमेरिकामा हुर्केका थिए। ममदानीकी आमा मीरा नायर भारतीय मूल र हिन्दू मूलकी अमेरिकी नागरिक हुन्। उनका बुबा महमूद ममदानी भारतीय मूल र मुस्लिम युगान्डाका नागरिक हुन्।

यस वर्षको सुरुमा ममदानीले २७ वर्षीया सिरियाली कलाकार रामा दुवाईजीसँग विवाह गरे । रामा एक चित्रकार र एनिमेटर हुन्। उनको काम द न्यु योर्कर, द वाशिंगटन पोस्ट र वाइस जस्ता प्रमुख प्रकाशनहरूमा प्रकाशित भएको छ।

जब ममदानी पाँच वर्षका थिए उनको परिवार दक्षिण अफ्रिकाको केप टाउनमा सरे। जब ममदानी ७ वर्षका थिए उनको परिवार न्यूयोर्कमा सरे। ममदानीले २०१४ मा मेनको बोडोइन कलेजबाट अफ्रिकाना अध्ययनमा स्नातक गरे।

कलेज पूरा गरेपछि, ममदानी २०१८ मा अमेरिकी नागरिक बने। उनले क्वीन्स र ब्रुकलिनमा डेमोक्र्याटिक उम्मेदवारहरूको लागि काम गरेर राजनीति सिके।

दुई वर्ष पछि, २०२० मा, उनले क्वीन्सको एस्टोरियाबाट आफ्नो पहिलो न्यूयोर्क राज्य सभा चुनाव जिते। उनले क्वीन्सको एस्टोरिया र वरपरका छिमेकीहरूको प्रतिनिधित्व गर्छन्।