काठमाडौं । इन्फोसिसमा काम गर्ने एक कार्यालय सहयोगीले अरूलाई कम्प्युटर र ल्यापटपमा काम गरिरहेको देखेर उनीहरू जस्तै बन्ने सपना देख्न थाले। यो सपना पूरा गर्न सबैभन्दा ठूलो बाधा उनको शिक्षा थियो, किनकि उनले केवल १० कक्षासम्म मात्र पढेका थिए। तैपनि, उनी आफ्नो जोशलाई आकार दिन दृढ थिए र आज उनी एउटा सफल कम्पनीको सीईओ हुन्।

उनी महाराष्ट्रका दादासाहेब भगत हुन् जसले केवल १० कक्षासम्म मात्र पढेका थिए। उनी एक समय इन्फोसिसमा कार्यालय सहयोगीको रूपमा काम गर्थे । उनले सुरूमा मासिक तलब ४,००० रुपैयाँमा काम गरेका थिए। आज उनी डिजाइन टेम्प्लेट कम्पनीका संस्थापक र सीईओ हुन्। कार्यालय सहयोगीदेखि सीईओसम्मको उनको यात्रा निकै रोचक छ।

उनी महाराष्ट्रको बीडको खडेरीग्रस्त गाउँका हुन्। उनी त्यहीं हुर्केका थिए। यो खडेरीग्रस्त क्षेत्र हो जसले गर्दा खेती गर्न गाह्रो भएको थियो। उनको परिवारमा शिक्षा प्राथमिकतामा थिएन। उनले १० कक्षासम्म पढे र त्यसपछि आईटीआई कोर्स गरे।

राम्रो भविष्यको खोजीमा उनी पुणे गए र त्यहाँ मासिक ४,००० रुपैयाँ तलबमा काम गर्न थाले। यसै क्रममा उनले इन्फोसिस कम्पनीमा एक कार्यालय सहयोगीको पद रिक्त रहेको थाहा पाए। उनले त्यहाँ ९,००० रुपैयाँमा जागिर पाए । पहिलेभन्दा दोब्बर तलब पाएपछि उनी दायाँबायाँ नसोची त्यहाँ काम गर्न गए ।

इन्फोसिसमा उनको दैनिक काम कार्यालय सफा गर्ने, सामान ल्याउने, अफिसका कर्मचारीलाई चिया खाजा दिने र कम्पनीको गेस्टहाउसमा काम गर्ने काम समावेश थियो। यो काम थकाइलाग्दो थियो। त्यहाँ उनले आरामदायी कार्यालयमा कम्प्युटरमा काम गर्ने मानिसहरूलाई देखे। यो कामले उनलाई प्रभावित गर्यो ।

दादासाहेबले यस्तो काम कसरी पाउन सकिन्छ भनेर उत्सुकता देखाए। उनले केही कर्मचारीहरूसँग कुरा गरे। उनले कम्प्युटरमा काम गर्न सामान्यतया राम्रो प्राविधिक डिग्री चाहिन्छ भन्ने थाहा पाए। केहीले उनलाई राम्रो शैक्षिक डिग्री बिना पनि ग्राफिक डिजाइन र एनिमेसन जस्ता प्राविधिक पाठ्यक्रमहरू पूरा गरेपछि पनि कम्प्युटरमा गर्ने काम पाउन सकिने सुझाव दिए ।

यो जानकारीले दादा साहेबलाई आफ्नै स्कूले दिनहरूको सम्झना गरायो। जब उनका आमाबाबु घरबाट टाढा काम गर्थे भगत एक मन्दिर चित्रकारको छेउमा रहेको बोर्डिङ स्कूलमा बस्थे। ती कलाकारको काम हेरेर उनको मनमा चित्रकलाप्रतिको प्रेम जागृत भएको थियो । यसले उनले बिर्सिएको चित्रकलाप्रतिको लगाव पनि जागृत भयो।

दादासाहेबले दिनमा ग्राफिक्स डिजाइन सिक्दै रातमा कार्यालय सहयोगीको रूपमा आफ्नो काम जारी राखे। एक वर्ष भित्र उनले आफूलाई एक क्लिनरबाट एक पेशेवर डिजाइनरमा रूपान्तरण गरे। पहिले कम्प्युटर सफा गर्ने उनी अब तिनै कम्प्युटरमा काम गर्ने भएका थिए । डिजाइन सिकेपछि कर्पोरेट जागिरको पछि लाग्नुको सट्टा भगतले आफ्नो बाटो आफैं बनाउने निर्णय गरे।

उनले डिजाइनरको रूपमा स्वतन्त्र काम गर्न थाले र पछि आफ्नै डिजाइन कम्पनी सुरु गरे। तर सफलता रातारात आएन। उनले धेरै चुनौतीहरूको सामना गरे । जसमा वित्तीय चुनौतीहरू, सीमित स्रोतहरू र अरूको शंका समावेश थियो।

त्यसपछि कोभिड-१९ महामारी आयो। यसले उनलाई पुणेमा आफ्नो डिजाइनको काम छोडेर आफ्नो गाउँ फर्कन बाध्य बनायो। फर्किएपछि पनि उनले हार मानेनन्। उनले यसलाई अवसरको रूपमा हेरे। गाउँमा जीवन सरल र किफायती थियो तर बिजुली बारम्बार कटौती हुन्थ्यो र इन्टरनेट कमजोर थियो।

भगत र उनको टोलीले एउटा रचनात्मक समाधान फेला पारे। उनीहरूले नजिकैको पहाडमा गाईको गोठ नजिकै एउटा सानो कार्यालय स्थापना गरे। त्यहाँ मोबाइल सिग्नल बलियो थियो। यी सरल स्रोतहरूबाट डिजाइन टेम्प्लेट कम्पनीको जन्म भयो। सानो भए पनि उनीहरूले एउटा स्टार्टअप कम्पनी सिर्जना गरे जसले डिजाइनरहरू र व्यवसायहरूको लागि प्रयोग गर्न तयार टेम्प्लेटहरू प्रदान गर्दछ।

ग्रामीण परिवेशबाट काम गर्दै भगतले स्थानीय युवाहरूलाई ग्राफिक डिजाइनमा तालिम दिन र उनीहरूलाई डिजिटल सीप विकास गर्न मद्दत गर्न थाले। उनको नवीन सोचले चाँडै नै मिडियाको ध्यान आकर्षित गर्‍यो र प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीको पनि ध्यान आकर्षित गर्‍यो। प्रधानमन्त्रीले मेक इन इन्डिया पहललाई जीवन्त बनाएकोमा उनको प्रशंसा गरे।

डिजाइन टेम्प्लेट कम्पनी विस्तार हुँदै जाँदा भगतको सफलताको कथा टाढा-टाढासम्म फैलियो। यो उपलब्धिले उनलाई शार्क ट्याङ्क इन्डिया नामक रियालिटी शोमा पुर्‍यायो । कार्यक्रममा उनले बोटका संस्थापक र सीएमओ अमन गुप्तासँग सम्झौता गरे । भगतले अमनलाई आफ्नो कम्पनीको १० प्रतिशत संस्थापक शेयर १ करोडमा बेचे।

अहिले डिजाइन टेम्प्लेट कम्पनीको वास्तविक मूल्य कति छ भन्ने स्पष्ट छैन । यद्यपि २०२४ मै शार्क ट्याङ्क इण्डिया शोमा अमन गुप्ताले लगानी गर्ने बेला नै उनको कम्पनीको मूल्य ४० करोडभन्दा बढी भएको बताइएको थियो । त्यसको १ वर्षभन्दा धेरै समय बितिसक्दा अहिले कम्पनीको मूल्य पनि निकै बढेको अनुमान गरिएको छ ।

इन्डियन एक्सप्रेससँगको अन्तर्वार्तामा दादा साहेबले भने, “यो धेरै रोमाञ्चक थियो। मैले यो कहिल्यै कल्पना गरेको थिइनँ। म भित्र गएँ, मैले बोल्न थालें, तर पहिलो दुई वाक्य पछि मेरो दिमाग खाली भयो। त्यसपछि मलाई पानी दिइयो र कुनै औपचारिकता बिना मेरो प्रस्तुति दिन भनियो। शान्त हुन मलाई लगभग १० मिनेट लाग्यो।”

आज, दादा साहेबको डिजाइन टेम्प्लेटले क्यानभा जस्ता अन्तर्राष्ट्रिय डिजाइन प्लेटफर्महरूसँग प्रतिस्पर्धा गर्छ र भारतीय प्रयोगकर्ताहरूको लागि उपयुक्त रचनात्मक विकल्पहरू प्रदान गर्दछ। भगतको लक्ष्य स्थानीय सिर्जनाकर्ताहरू, विद्यार्थीहरू र साना व्यवसायहरूलाई सशक्त बनाउने उत्पादनहरू सिर्जना गरेर भारतलाई डिजिटल डिजाइनमा आत्मनिर्भर बनाउनु हो।