काठमाडौं । सानैमा बिहे गर्न बाध्य पारिएकी र १५ वर्षको उमेरमै आमा बनेकी एक अफगानी बालिका अहिले युरोपमा बडीबिल्डिङ च्याम्पियन बनेकी छिन् । रोया करिमीले अफगानिस्तानबाट भागेर आफ्नो जीवन पुनर्निर्माण गरेकी हुन्।

उनको यात्रा कल्पनाभन्दा बाहिरको छ। उनले दुई वर्षअघि एक पेशेवर खेलाडीको रूपमा बडीबिल्डिङ सुरु गरेकी थिइन् । तर जब उनी आफ्नी आमा र सानो छोरासँग अफगानिस्तानबाट भागेर नर्वेमा शरण लिएकी थिइन्, त्यतिबेला यो कल्पना गर्न पनि गाह्रो थियो।

उनले नर्वेमा नयाँ जीवन सुरु गरिन्, आफ्नो शिक्षालाई निरन्तरता दिँदै नर्स बनिन्। त्यहीँ उनले आफ्नो दोस्रो पतिलाई भेटिन्, जो एक बडीबिल्डर पनि हुन्। रोया भन्छिन् – बडीबिल्डिङले उनलाई मानसिक र सामाजिक बाधाहरूबाट मुक्त गरायो, जुन बाधाहरू वर्षौंदेखि उनीमाथि लादिएका थिए।

“जब म जिम जान्छु, मलाई याद आउँछ कि अफगानिस्तानमा एक समय यस्तो थियो जब मलाई स्वतन्त्र रूपमा व्यायाम गर्न अनुमति थिएन,” उनले बीबीसी न्यूज अफगानलाई भनिन्। रोयाको जीवनकथा परम्पराका बाधाहरू विरुद्ध लड्ने र आफ्नो पहिचानलाई पुन: स्थापित गर्ने बारेमा हो।

उनको कथा उनको देशका ती महिलाहरूका लागि प्रेरणा हो जो अझै पनि कडा प्रतिबन्धहरूमा बाँचिरहेका छन्। रोया अफगानिस्तानमा बस्दा पनि यी मध्ये केही प्रतिबन्धहरू लागू थिए। तर २०२१ मा तालिबान सत्तामा फर्किएपछि अवस्था झनै बिग्रियो।

अब अफगानिस्तानमा १२ वर्ष उमेरपछि महिलाहरूलाई विद्यालय जान निषेध गरिएको छ। उनीहरूलाई धेरैजसो जागिरबाट वञ्चित गरिएको छ र पुरुष अभिभावक बिना लामो दूरीको यात्रा गर्न सक्दैनन्। उनीहरूलाई सार्वजनिक रूपमा ठूलो स्वरमा बोल्न अनुमति छैन।

“म त्यो वातावरणबाट उम्कन पाउँदा भाग्यमानी छु, तर धेरै महिलाहरू अझै पनि शिक्षा जस्ता आधारभूत मानव अधिकारबाट वञ्चित छन्। यो धेरै दुःखद र हृदयविदारक छ,” रोया भन्छिन्।

तालिबान फेरि सत्तामा आउनुभन्दा वर्षौं अघि, रोयाले यस्तो जीवन स्वीकार नगर्ने निर्णय गरेकी थिइन्। २०११ मा अफगानिस्तान छोडेर आफ्नो पहिलो पतिलाई छोड्ने उनको निर्णय धेरै जोखिमपूर्ण थियो। विशेष गरी परम्परागत अफगानी समाजमा बस्ने महिलाको लागि।

अब उनी त्यो समयका कुराहरू सम्झन चाहन्नन् न त त्यसबारे कुरा गर्न नै मन पराउँछिन्। नर्वे आइपुगेपछि, उनीहरूले पूर्णतया फरक वातावरणमा अनुकूलन गर्नुपर्‍यो: अझ आधुनिक समाज।

आफू र आफ्नो परिवारको पालनपोषण गर्न र नर्वेजियन भाषा सिक्न उनले जागिर खानुपर्‍यो। सुरुवाती दिनहरू धेरै कठिन थिए, तर बिस्तारै उनको कडा परिश्रमले सफलता पाउन थाल्यो ।

रोयाले नर्सिङ पढिन् र राजधानी ओस्लोको एउटा अस्पतालमा काम गर्न थालिन्। लगभग १८ महिना अघि रोयाले नर्सको जागिर छोडिन् र व्यावसायिक रूपमा बडीबिल्डिङ अपनाएकी थिइन्।

यो एउटा जोखिमपूर्ण निर्णय थियो। तर उनको लागि वास्तविक चुनौती जागिर परिवर्तन गर्नु थिएन, बरु अफगानिस्तानमा वञ्चित गरिएको स्वतन्त्रतालाई अँगाल्नु थियो।

“हाम्रो सबैभन्दा ठूलो चुनौती भनेको परम्परा, संस्कृति, धर्म वा जेसुकैको नाममा अरूले हाम्रो लागि तोकेका सीमा र नियमहरू तोड्नु थियो,” रोया भन्छिन् “तर यदि तपाईं केही नयाँ गर्न चाहनुहुन्छ भने तपाईंले पहिले ती सीमाहरू तोड्नुपर्छ।”

तर रोयाले यस यात्रामा धेरै कठिनाइहरूको सामना गरिन्। स्टेजमा उनको बिकिनी लगाएको उपस्थिति, उनको खुला कपाल र उनको मेकअप अफगान समाजको मापदण्ड र वर्तमान सरकारी प्रतिबन्धहरूको पूर्ण रूपमा विपरीत छ।

त्यसैले सामाजिक सञ्जालमा उनले आलोचना, दुर्व्यवहार र ज्यान मार्ने धम्कीसमेत भोग्नु अचम्मको कुरा होइन। तर उनी यी आलोचनाहरूलाई अस्वीकार गर्छिन्।

उनी भन्छिन्, “मानिसहरूले मेरो बाहिरी रूप मात्र देख्छन् – मेरो बिकिनी लुक। तिनीहरूले मेरो वर्षौंको पीडा, कडा परिश्रम र धैर्य देख्दैनन्। यी सफलताहरू सजिलै आएका छैनन्।”

तैपनि, रोयाको सामाजिक सञ्जालप्रति नकारात्मक दृष्टिकोण छैन। यो उनको लागि अफगानिस्तानका महिलाहरूसम्म पुग्ने एउटा तरिका हो, जहाँ उनी शारीरिक स्वास्थ्य, आत्म-विश्वास र आत्म-सुधारको महत्त्वको बारेमा छलफल गर्छिन्।

अब रोया यस हप्ता बार्सिलोनामा सुरु हुने विश्व शारीरिक सुगठन च्याम्पियनसिपको तयारी गरिरहेकी छिन्। उनी यस वर्ष आफ्नो पहिलेको सफलतामा कायम गर्न चाहन्छिन्।

अप्रिलमा, उनले स्टोपिएरेट ओपन बडीबिल्डिङ प्रतियोगितामा वेलनेस श्रेणीमा स्वर्ण पदक जितिन्, जसले मांसपेशीभन्दा प्राकृतिक फिटनेस, स्वस्थ लुक र साधारण सुन्दरतालाई प्राथमिकता दिन्छ।

त्यसको लगत्तै उनले नर्वे क्लासिक २०२५ जितिन् जुन प्रतियोगिताले स्क्यान्डिनेभियाभरिबाट खेलाडीहरूलाई एकै ठाउँमा ल्याउँछ। त्यसपछि उनले युरोपेली च्याम्पियनसिपमा प्रतिस्पर्धा गरिन् र त्यहाँबाट विश्व च्याम्पियनसिपको लागि छनोट भए।

रोया भन्छिन्, “म धेरै खुसी र गर्व महसुस गर्छु। मेरो सम्मान बढेको जस्तो लाग्छ। यो वर्ष धेरै गाह्रो भएको छ, तर म पाइला पाइला अगाडि बढिरहेँ र स्वर्ण पदक जितेँ।”

बडीबिल्डिङ प्रतियोगिताहरूमा दर्शकहरूको बीचमा बसिरहेका उनका श्रीमान् र छोराले उनलाई सधैं प्रोत्साहन गर्छन्।

रोयाका श्रीमान् कमाल भन्छन्, “रोयालाई स्टेजमा देख्नु हामीले सँगै बुनेको सपनाको सार्थकता थियो।” तर रोयाको लागि, यो प्रतियोगिता केवल उनको लागि मात्र होइन।

उनी भन्छिन्, “म मानसिक रूपमा धेरै बलियो महसुस गरिरहेकी छु र अफगानी बालिकाहरू र महिलाहरूको नाममा इतिहास रच्न सकूँ भनेर मेरो सबै शक्ति लगाउन तयार छु।”