काठमाडौँ। अहिले मधुमेह सामान्य रोग मध्ये एक भएको छ। अहिलेको समयमा मधुमेहका बिरामीको संख्या तिब्र गतिमा बढिरहेको छ। मानिसको सुस्त जीवनशैली, गलत खानपान र केही नराम्रो बानीले मधुमेहका बिरामी बढ्दै गएको चिकित्सकहरू बताउँछन् ।

मधुमेहको रोग दुई प्रकारको हुन्छ। ति हुन्,टाइप १ मधुमेह र टाइप २ मधुमेह। टाइप १ मधुमेह आनुवंशिक हो जुन तपाईले आफ्नो परिवारबाट पाउन सक्नुहुन्छ तर टाइप २ मधुमेह मानिसहरूको गलत खानपान र जीवनशैलीका कारण हुन्छ जसलाई नियन्त्रण गर्न सकिन्छ।

कुनै पनि रोगबाट बच्नको लागि यसको कारणहरू जान्न धेरै आवश्यक छ, त्यसैले यो समाचारमा हामी मधुमेहको जोखिम बढाउने कारकहरूबारे जानकारी दिनेछौं। यदि तपाइँ पनि मधुमेहबाट टाढा रहन चाहनुहुन्छ भने, यी कारकहरू राम्ररी जान्नुहोस् र आजबाटै छोड्ने निर्णय गर्नुहोस्।

सुस्त जीवनशैली
आराम गर्न कसलाई मन पर्दैन र? सोफा वा ओछ्यानमा आरामसँग सुतेर सबैले चलचित्र र वेबसिरिजको मजा लिइरहन चाहन्छन्, तर लामो समयसम्म यो रमाइलो सजाय बन्न सक्छ र स्वास्थ्यमा धेरै नराम्रो असर पार्न सक्छ। लामो समयसम्म बस्ने, सुत्ने र कुनै पनि शारीरिक क्रियाकलाप नगर्दा मुटु, फोक्सोमा नराम्रो असर पर्छ । अध्ययनले देखाएको छ कि पूरै दिन बसेर वा सुतेर बिताउने मानिसहरूमा टाइप २ मधुमेह हुने खतरा बढी हुन्छ।

उच्च क्यालोरी भएको आहार
उच्च मात्रामा क्यालोरी उपभोग गर्दा तौल बढ्नुका साथै टाइप २ मधुमेह हुने जोखिम पनि बढ्छ। एक व्यक्तिले दिनमा जति काम गर्छ उसले त्यति नै क्यालोरी खपत गर्नुपर्छ। यदि कुनै व्यक्तिले त्यस्तो काम गर्छ जसमा धेरै शारीरिक गतिविधि छैन भने, उसले कम क्यालोरी आहार लिनुपर्छ।

व्यायाम नगर्ने
धेरै अनुसन्धानमा यो खुलासा भएको छ कि व्यायामले शरीरको श्वासप्रश्वास प्रणालीलाई स्वस्थ राख्छ, तर यदि तपाइँको परिवारमा मधुमेहबाट पीडित व्यक्तिहरू छन् भने व्यायामले यसको जोखिम कम गर्न सक्छ। त्यस्ता व्यक्तिहरूमा मधुमेहका लक्षणहरू ढिलो देखिने मात्र होइन, यसले बिरामीहरूमा चिनीको स्तरलाई पनि कायम राख्न मद्दत गर्छ। त्यसैले सबैले कम्तिमा १५० मिनेट वा हप्ताको पाँच दिन कसरत गर्नुपर्छ।

रक्सी र धुम्रपानको सेवन 
अत्याधिक धुम्रपान र मदिरा सेवनको प्रत्यक्ष सम्बन्ध मुटु रोग, उच्च कोलेस्ट्रोल, उच्च रक्तचाप र मधुमेहसँग हुन्छ। धुम्रपानले रक्तनलीलाई असर गर्छ र धमनीहरू साँघुरो पार्छ, जसले हृदयघातको जोखिम बढाउँछ र मधुमेहको जोखिम पनि बढाउँछ। अत्याधिक मदिरा सेवनले फ्याटी लिभरको समस्या सुरु हुन्छ, जसले गर्दा मधुमेह निम्त्याउँछ, त्यसैले यी कुराहरुबाट टाढा रहनुहोस्।

पोषणको कमी
आवश्यक म्याक्रो र सूक्ष्म पोषक तत्वहरूको कमीले धेरै रोगहरू निम्त्याउँछ र समग्र स्वास्थ्यलाई असर गर्न सक्छ। धेरै अध्ययनहरूले पत्ता लगाएका छन् कि हरियो साग, शाकाहारी र मेडिटेसन डाइटले मधुमेहको सुरुवातलाई रोक्न सक्छ। साथै, लामो समयसम्म भिटामिन डीको कमीले पनि मधुमेहको जोखिम बढाउँछ। प्रोटिन, फाइबर, आवश्यक बोसो र कार्बोहाइड्रेट समावेश भएको स्वस्थ आहारले शरीरमा रगतमा चिनीको मात्रा र इन्सुलिनको स्तरलाई नियन्त्रण गर्न मद्दत गर्छ।

मोटोपना
शरीरको कलेजो र आन्तरिक अंगहरूमा जम्मा हुने बोसोलाई भिसेरल फ्याट भनिन्छ, जुन इन्सुलिन प्रतिरोधसँग सम्बन्धित रहेको पाइएको छ। जसका कारण मानिसको तौल बढ्न थाल्छ, जसका कारण भविष्यमा मधुमेहको खतरा रहन्छ । त्यस्तै लो बोडी इंडेक्स भएका मानिसहरूलाई कम जोखिम हुन्छ।

तनाव
तनावले शरीर र मस्तिष्क दुवैको काममा बाधा पुर्‍याउँछ, जसले मोटोपना, इन्सुलिन प्रतिरोध र मधुमेहको जोखिम बढाउँछ। निद्राको कमीले पनि यो समस्या बढाउन सक्छ, त्यसैले व्यायाम, ध्यान र पौष्टिक खानाको सेवनसँगै मानिस तनावबाट टाढा रहनुपर्छ।