काठमाडौँ। जाडो मौसममा चिसो लाग्नु र हात खुट्टा सुन्निनु सामान्य कुरा हो तर अरुको भन्दा धेरै चिसो महसुस गर्ने मानिसहरु धेरै छन्। जाडो होस् या गर्मी, यी मानिसहरूको हात खुट्टा हिउँ जस्तै चिसो रहन्छ। जाडो मौसममा चिसो लाग्नु र हात खुट्टा सुन्निनु सामान्य कुरा हो तर अरुको भन्दा धेरै चिसो महसुस गर्ने मानिसहरु धेरै छन्। जाडो होस् या गर्मी, यी मानिसहरूको हात खुट्टा हिउँ जस्तै चिसो रहन्छ।

आइरनको कमी- आइरन रगतको एक महत्त्वपूर्ण भाग हो। यसले रातो रक्त कोशिकाहरूलाई शरीरको वरिपरि अक्सिजन बोक्न मद्दत गर्दछ, साथै प्रत्येक कोशिकाले ठीकसँग काम गर्छ भनी सुनिश्चित गर्दछ। शरीरमा आइरनको कमीका कारण कोषहरूले शरीरको वरिपरि अक्सिजन ठीकसँग लैजान सक्दैनन्। शरीरमा आइरनको कमी भएको खण्डमा मानिसलाई बढी चिसो लाग्छ ।

अध्ययनका अनुसार शरीरमा आइरनको कमीले शरीरको तापक्रमलाई दुई किसिमले असर गर्छ। पहिलो, शरीरमा आइरनको कमीले थाइराइड प्रभावित हुन्छ र तपाईंको शरीरले पर्याप्त तापक्रम बनाउन सक्दैन। यस बाहेक शरीरमा आइरनको कमीले रक्तसञ्चारमा पनि असर गर्छ ।

जब तपाईंको रगतमा पर्याप्त आइरन हुँदैन, तब तपाईंको कोशिकाहरूलाई आवश्यक पर्ने अक्सिजन प्राप्त गर्न गाह्रो हुन्छ। यस्तो अवस्थाको सामना गर्न, रक्त प्रवाह छिटो हुन्छ। तर, यस समयमा शरीर भित्रको तापक्रम कम हुन थाल्छ किनभने तातो  रगतको अधिकांश प्रवाह छालाको सतह नजिकैबाट सुरु हुन्छ। यस्तो अवस्थामा मासु, अण्डा, हरियो सागसब्जी जस्ता आइरन युक्त चीजहरू आफ्नो आहारमा समावेश गर्नु आवश्यक छ।

भिटामिन B12 को कमी- आइरन जस्तै, भिटामिन B12 ले पनि रातो रक्त कोशिकाको निर्माणमा महत्वपूर्ण भूमिका खेल्छ। शरीरमा भिटामिन बी १२ को कमी हुँदा पनि चिसोको अनुभूति धेरै हुन्छ।

खराब रक्तसञ्चार- यदि तपाईलाई हात र खुट्टामा धेरै चिसो महसुस हुन्छ भने यसको एउटा कारण रक्तसञ्चार कमजोर हुनु हो। शरीरमा रक्तसञ्चार ठीक नहुँदा धमनीहरू साँघुरिन थाल्छन्, जसका कारण तपाईंको अंगहरूमा रगतको प्रवाह घट्छ र अरू मानिसहरूको तुलनामा तपाईंलाई बढी चिसो लाग्न सक्छ।

निद्राको कमी- धेरै अध्ययनहरूमा यो पनि खुलासा भएको छ कि पर्याप्त निद्रा नपुगेका मानिसहरूको शरीरको तापक्रम कम रहन्छ। यो किनभने निद्राको कमीले शरीरको ताप नियन्त्रण गर्ने स्नायु प्रणाली र मस्तिष्कमा नियामक संयन्त्रलाई असर गर्छ।

अत्यधिक पातलो हुनु- जसको बीएमआई १८.५ वा कम छ, त्यस्ता व्यक्तिलाई पनि अरुको तुलनामा धेरै चिसो लाग्छ । कम तौल भएका व्यक्तिहरूमा मांसपेशीको मात्रा धेरै कम हुन्छ। शरीरको तापक्रम कायम राख्न, मेटाबॉलिज्म बढाउन र शरीरमा तापक्रम उत्पन्न गर्न मांसपेशीको मास आवश्यक मानिन्छ। मांसपेशीहरूले शरीरमा प्राकृतिक तापको २५ प्रतिशतसम्म उत्पादन गर्छन्। तपाईको शरीरमा जति धेरै मांसपेशी बन्छ, त्यति नै बढी गर्मी उत्पन्न हुन्छ।

गर्भावस्था- गर्भावस्थामा महिलाहरूलाई रक्तअल्पता र खराब रक्तसञ्चारको समस्याको सामना गर्नुपर्छ। जसका कारण उनीहरुलाई धेरै चिसो महसुस हुन्छ। विशेष गरी हात र खुट्टामा।

लिङ्ग – चिसोको समस्या पुरुषको तुलनामा महिलालाई बढी हुने विश्वास गरिन्छ। यसको मुख्य कारण एस्ट्रोजन हो। एस्ट्रोजनले शरीरमा रगतको प्रवाह कम गर्छ। एक अनुसन्धानका अनुसार महिनावारीको समयमा महिलाहरुलाई धेरै चिसो महसुस हुन्छ किनभने यस समयमा उनीहरुको शरीरमा एस्ट्रोजनको स्तर बढ्छ।

निर्जलीकरण – जब तपाईं निर्जलित हुनुहुन्छ, तापमानमा परिवर्तनको कारण तपाईंको शरीर धेरै संवेदनशील हुन्छ। पानीको कमीका कारण शरीरको मेटाबोलिक रेट निकै कम हुन्छ जसका कारण तपाईको शरीरको तापक्रम घट्न थाल्छ।

एंग्जाइटी – जो मानिसलाई एंग्जाइटी हुन्छ उनीहरुलाई चिसोले अत्याधिक सताउने गर्दछ। यो किनभने जब तपाईं रिसाउनु हुन्छ, तपाईंको एमिग्डाला (शरीरको सुरक्षा र खतरामा प्रतिक्रिया दिन जिम्मेवार मस्तिष्कको भाग) सक्रिय हुन्छ, जसले गर्दा तपाईंको शरीरले तपाईंलाई सुरक्षित राख्ने प्रयास गर्छ। आरक्षित ऊर्जा प्रयोग हुन थाल्छ। यस समयमा तपाईको शरीरले तपाईलाई शान्त पार्नमा ध्यान केन्द्रित गर्दछ र शरीरलाई न्यानो राख्न पर्याप्त रक्तसञ्चार हुँदैन।