काठमाडौं । अमेरिकी सिनेटकी सभामुख न्यान्सी पेलोसीको ताइवान भ्रमणलाई लिएर चीन आक्रोशित भएको छ । चीनले ताइवानको सीमा नजिक युद्धाभ्यास गर्ने घोषणा गरेको छ । अर्कोतर्फ, ताइवानले पनि यस घोषणाको विरोध गरेको छ। ताइवानका राष्ट्रपति साई इङ वेनले पनि यस चालको आलोचना गरेकी छिन् ।

‘यो अनावश्यक प्रतिक्रिया हो’ उनले भनिन् ‘ताइवान सम्पूर्ण क्षेत्रमा यथास्थिति कायम राख्न प्रतिबद्ध छ।’ ताइवानको रक्षा मन्त्रालयले जवाफ दिँदै ताइवानको क्षेत्रीय सार्वभौमसत्ता हनन गर्ने कुनै पनि कदमको प्रतिकार गरिने बताएको छ। यस्तो अवस्थामा अमेरिकी वक्ताको भ्रमणपछि ताइवान र चीनबीचको तनाव चरम सीमामा पुगेको मानिन्छ । यस्तो अवस्थामा ताइवान युक्रेन बन्ने संघारमा पुगेको हो कि भन्ने प्रश्न उठिरहेको छ ?

चीनले ताइवानलाई आफ्नो क्षेत्र मान्छ। जबकि ताइवानले आफूलाई स्वतन्त्र राष्ट्रको रूपमा वर्णन गर्दछ। अर्कोतर्फ, अमेरिकाको ताइवानसँग आधिकारिक रूपमा कूटनीतिक सम्बन्ध छैन। उसले चीनको वन नीतिलाई समर्थन गर्छ। तर अमेरिकाले ताइवान सम्बन्ध ऐन अन्तर्गत उनलाई हतियार बेच्छ।

यस कानूनमा अमेरिकाले ताइवानको आत्मरक्षाका लागि आवश्यक सहयोग दिने उल्लेख गरिएको छ । यस्तो अवस्थामा चीनले न्यान्सी पेलोसीको तालिबान भ्रमणलाई एक चीन नीतिका लागि प्रत्यक्ष चुनौतीको रूपमा हेरिरहेको छ। चीनले यो भ्रमण हतियार उठाउने कारण पनि बन्न सक्ने चेतावनी दिएको छ ।

चीनको विदेश मन्त्रालयले अमेरिकाको यो दृष्टिकोण आगोसँग खेलेजस्तै भएको बताएको छ । उसले भनेको छ ‘यो धेरै खतरनाक छ। आगोसँग खेल्नेहरू आफै जल्छन्।’ यति मात्र होइन, न्यान्सीको भ्रमणलाई ध्यानमा राख्दै चीनले ताइवान वरपर सैन्य अभ्यास गर्ने घोषणा गरेको छ । अर्कोतर्फ ताइवानले पनि युद्धजस्तो अवस्थासँग जुध्न आवश्यक कदम चाल्न थालेको छ ।

यतिबेला ताइवानलाई अमेरिकाबाट प्रत्यक्ष सहयोग मिलिरहेको छ । यही कारणले ताइवानले पनि चीनलाई कुनै पनि परिस्थितिको सामना गर्ने धम्की दिइरहेको छ । यति मात्र होइन, गत वर्ष अक्टोबरमा अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेनले चीनले ताइवानमाथि आक्रमण गरे अमेरिकाले ताइवानको रक्षा गर्ने बताएका थिए ।

चीन र ताइवानले एकअर्कालाई निरन्तर चेतावनी दिइरहेका छन्। यसअघि पनि यस्तो भएको थियो तर अमेरिकी सभामुखको भ्रमणपछि तनाव झनै बढेको छ । अमेरिकाले लगातार ताइवानलाई समर्थन गर्ने कुरा गरिरहेको छ। तर गत वर्ष रुस र युक्रेनको सन्दर्भमा यस्तै भएको थियो ।

जसरी रुसी सेना युक्रेन वरिपरि जम्मा भईरहेको थियो, र रुसी पक्षबाट धम्की दिइँदै थियो, जो बाइडेनले कीभलाई समर्थन र सहयोग प्रदान गर्दै थिए। तर रुसले आक्रमण गर्दा अमेरिकाले युक्रेनमा आफ्नो सेना पठाउन अस्वीकार गर्यो । तर, पछि अमेरिकाले युक्रेनलाई हतियार दिएर सहयोग गरेको थियो ।