काठमाडौं। युरिनरी ट्र्याक्ट इन्फेक्सन (यूटीआई)प्रायः पिसाब थैलीको संक्रमणको रूपमा देखापर्छ। जब कीटाणुहरू मूत्रमार्गमा प्रवेश गर्छन् र मूत्राशयमा सर्छन्।

अचानक पिसाब लाग्ने जस्ता असहज लक्षणहरू आउन सक्छ। यसबाहेक, यसले पिसाब गर्दा पेट दुख्ने र दुखाइ हुन सक्छ। युरिनरी ट्र्याक्ट इन्फेक्सन (यूटीआई) भन्नाले मृगौला, मूत्रनली, पिसाब थैली र मूत्रमार्ग लगायतको मूत्रमार्गको एक भागलाई असर गर्ने संक्रमणलाई जनाउँछ।

पुरुषको तुलनामा महिलाहरूलाई यूटीआई हुने जोखिम बढी हुन्छ। विज्ञहरूका अनुसार करिब ५५-६० प्रतिशत महिलाले जीवनको कुनै न कुनै समयमा यूटीआईको सामना गर्न सक्छन्।

फोहोर शौचालय, सामुदायिक शौचालयको प्रयोग वा महिनावारी र यौनसम्पर्कको समयमा सरसफाइमा ध्यान नदिँदा यस्तो समस्याको जोखिम बढी हुन्छ । यद्यपि यो समस्या बारम्बार रहिरहने हो भने तपाईले सावधान रहनु आवश्यक छ। यसले मृगौला रोग पनि निम्त्याउन सक्छ

युटीआइलाई सामान्यतया डाक्टरले तोकेको एन्टिबायोटिक्सबाट मुक्त गर्न सकिन्छ । तर आज हामी केही घरेलु उपचारहरूका बारमा बताउनेछौं। जसले युटीआइमा राहत प्रदान गर्न सक्छ।

‘युटीआइको लक्षण

यूटीआइका लक्षण समयमै पत्ता लाग्ने हो भने यसको लक्षणले गम्भीर रुप लिनबाट बच्न सकिने स्वास्थ्य विज्ञहरू बताउँछन् । यूटीआइका लक्षणहरु निम्नानुसार छन्।

–बारम्बार पिसाब लाग्नेु

–पिसाब गर्दा पोल्नु दुख्नु।

–फोमयुक्त र दुर्गन्धित पिसाब आउनु।

–पिसाबको रंग रातो, उज्यालो गुलाबी देखिनु।

–महिलाहरुको पेटको क्षेत्रमा कडा दुखाइ हुनु।

युरिनरी ट्र्याक्ट इन्फेक्सनको लागि घरेलु उपचार:

चेरी–चेरीको सेवनले पिसाबमा हुने जलनलाई कम गर्न र पिसाब नलीको संक्रमणबाट छुटकारा पाउन मद्दत गर्छ।

लसुन – यसमा ब्याक्टेरियल गुण हुन्छ । ४–५ वटा काँचो लसुनको लौङ्गलाई तातोपानीमा घोलेर पिउने वा कागतीको रसमा लसुनको अचार बनाएर हप्तासम्म दिनहुँ ४–५ वटा लसुन खानुहोस्।

सोडा–बिहानको खाजामा आधा चम्चा बेकिंग सोडा र पानी तीनदेखि चार दिनसम्म खानुहोस्। यसले जलन कम गर्न मद्दत गर्नेछ।

पानी– पानी पिउनु यूटीआइबाट बच्नको लागि सबैभन्दा लाभदायक उपाय मानिन्छ। प्रशस्त मात्रामा तरल पदार्थ पिउनु लाभदायक हुन्छ किनकि यसले प्रणालीलाई सफा गर्छ र पिसाबमा भएका विषाक्त पदार्थहरूलाई पग्लन्छ। बिहान सबेरै खाली पेटमा एक लिटर पानी पिउनुहोस्। त्यसपछि दिनमा ६ देखि ८ गिलास पानी पिउनुहोस्। पानी पिउनाले पिसाब पातलो रहनुका साथै बारम्बार पिसाब लाग्दा मूत्रमार्ग सफा रहन्छ । पानी पिउने बानीले मिर्गौला सफा राख्न पनि मद्दत गर्छ। मिर्गौला सफा राख्दा यूटीआइको जोखिम कम हुन्छ।

अल्कोहलको सेवन सीमित गर्नुहोस्–रक्सीबाट बच्नुहोस् किनभने यसले तपाईंलाई डिहाइड्रेट गर्छ र एक मूत्रवर्धक हो। प्रणालीमा कम तरल पदार्थ हुने भएकाले यसले संक्रमणको जोखिम कम गर्न सक्छ।

आहार– केही दिनसम्म कुनै पनि प्रकारको प्रोटिनको सेवन नगर्नुहोस्। लगभग दुई दिनसम्म धेरै फलफूल र तरकारीहरू खानुहोस्। यसो गर्नाले पाचन क्रियाको बोझ कम हुनेछ र ऊर्जा संक्रमणसँग लड्न केन्द्रित हुनेछ। यसबाहेक यसले शरीरको विषाक्त पदार्थ बाहिर निकाल्न मद्दत गर्छ।

हर्बल चिया–कागतीको बोक्रा र दालचीनीलाई घरमा यो चिया बनाउन प्रयोग गर्न सकिन्छ। एक चम्चा कागतीको बोक्रा र एक चम्चा दालचीनीको धुलोलाई एक लिटर पानीमा पाँच मिनेटसम्म उमाल्नुहोस्। जब यो तातो हुन्छ, यसलाई छान्नुहोस् र सेवन गर्नुहोस्।

सरसफाइको ख्याल राख्नुहोस्– युटीआइका धेरैजसो केसहरू खराब सरसफाइका कारण हुने गर्दछ। यो महिलाहरु को लागी विशेष गरी महत्त्वपूर्ण छ। महिलाहरूले महिनावारीको समयमा राम्रो सरसफाइमा ध्यान राख्नुपर्छ, यसले संक्रमणबाट बचाउन मद्दत गर्छ। बारम्बार प्याड परिवर्तन गर्नुपर्छ।

टाइट–फिटिङ्ग लुगा नलगाउने– टाइट–फिटिङ्ग लुगा लगाउने बानीले तपाइँको यूटीआइको जोखिम बढाउन सक्छ। टाइट–फिटिङ्ग लुगाले अत्यधिक पसिना निम्त्याउँछ, जसले ब्याक्टेरियाको वृद्धि र मूत्रमार्गमा प्रगति गर्ने जोखिम निम्त्याउन सक्छ। सधैं सुती अन्डरवियर लगाउनुहोस् र सरसफाइमा विशेष ध्यान दिनुहोस्।