काठमाडौं। हरेक वर्ष अक्टोबर १८ लाई विश्वभर विश्व रजोनिवृत्ति दिवसको रुपमा मनाइन्छ । विश्व रजोनिवृत्ति दिवस मनाउनु पछाडिको उद्देश्य महिलाहरूमा रजोनिवृत्तिको बारेमा जागरूकता बढाउनु र स्वास्थ्य र कल्याण सुधार गर्न उपलब्ध समर्थन विकल्पहरू बढाउनु हो।

रजोनिवृत्ति एक प्राकृतिक प्रक्रिया हो जुन महिलाहरुमा हुन्छ, त्यसपछि उनीहरु महिनावारी हुन छोड्छन्। अधिकांश महिलाहरु ४५ देखि ५० वर्षको उमेरमा रजोनिवृत्ति सुरु हुन्छन्।

रजोनिवृत्ति को लक्षणः
रजोनिवृत्तिको कारण, महिलाको शरीरमा धेरै हार्मोनल परिवर्तन हुने गर्दछ। जसका कारण उनीहरुले धेरै प्रकारका शारीरिक तथा मानसिक समस्याहरु सामना गर्नुपर्ने हुन्छ ।

रजोनिवृत्तिका लक्षणहरूको बारेमा कुरा गर्ने हो भने, यो समस्याबाट पीडित महिलाहरूले मुड स्विङ, कपाल झर्ने, तौल बढ्ने, तनाव, कमजोरी, थकान, मांसपेशी दुख्ने र योनि सुख्खा हुने जस्ता धेरै लक्षणहरूको सामना गर्नुपर्ने हुन्छ।

तर, यी सबै लक्षणलाई योगको सहायताले कम गर्न सकिन्छ। आउनुहोस् जानौं कसरी महिलाहरूले रजोनिवृत्तिको समयमा सामना गर्ने समस्याहरूबाट३ प्रभावकारी योग आसनहरूबाट मुक्त हुन सक्छन्।

सुखासनः सुखासन, जसले शरीर र दिमाग दुवैलाई शान्त बनाउँछ, रजोनिवृत्तिको समस्यालाई कम गर्न पनि मद्दत गर्दछ। यसको नियमित अभ्यासले मूड स्विङ र तनावलाई नियन्त्रण गर्न सकिन्छ।

यसका लागि सबैभन्दा पहिले भुइँमा बिछ्याइएको योगा म्याटमा बस्नुहोस्। अब आफ्नो पछाडिको ढाडलाई सीधा राख्नुहोस् र आफ्नो आँखा बन्द गर्नुहोस्। अब आफ्नो हत्केला आफ्नो घुँडामा हात राख्नुहोस् र गहिरो सास लिनुहोस्। श्वास लिने र बाहिर निकाल्दा केही समय यही स्थितिमा रहनुहोस्। बिस्तारै सामान्य स्थितिमा फर्कनुहोस्।

ताडासनः ताडासन गर्नाले मांसपेशीहरूमा खिंचाव सिर्जना हुन्छ, जसले तपाईंको खुट्टालाई बलियो बनाउनुको साथसाथै पेट र श्रोणि क्षेत्रलाई बलियो बनाउन मद्दत गर्दछ।

ताडासन गर्न पहिले भुइँमा सीधा उभिनुहोस् र आफ्नो हात शरीरको छेउमा राख्नुहोस्। अब आफ्नो हातलाई टाउको माथि उठाउनुहोस् र औंलाहरू इन्टरलक गरेर आफ्नो हिल उठाउनुहोस्। यसो गर्दा शरीरलाई सकेसम्म स्ट्रेच गर्नुहोस्। १०–१५ सेकेन्डसम्म यस आसनमा बसेपछि, बिस्तारै आफ्नो खुट्टा तल गर्नुहोस्। यस पछि, श्वास छोड्नुहोस् र सामान्य स्थितिमा फर्कनुहोस्।

सर्वांगासनः सर्वांगासन गर्नाले हर्मोनल परिवर्तनका कारण हुने मुड स्विङलाई कम गर्न, दिमागलाई शान्त पार्न र तनाव कम गर्न मद्दत गर्छ।

सबैभन्दा पहिले आफ्नो पिठ्यूँमा सुत्नुहोस्। त्यसपछि आफ्नो खुट्टा, कम्मर र श्रेणि उठाउनुहोस् । आफ्नो काँधमा सबै वजन लिनुहोस् । आफ्नो हातले पछाडिलाई समर्थन गर्नुहोस् ताकि सन्तुलन बिग्रन नपरोस् । कुहिनोलाई भुईँमा र हात कम्मरमा राखेर आफ्नो ढाड र खुट्टा सीधा राख्नुहोस् । शरीरको सम्पूर्ण तौल काँध र हातको माथिल्लो भागमा लिनुहोस्। खुट्टा सीधा राख्नुहोस् । खुट्टाका औँलाहरू नाकसँग मिलाएर ल्याउनुहोस् । लामो गहिरो सास लिनुहोस् र ३० सेकेन्डको लागि मुद्रामा रहनुहोस् ।