काठमाडौं । युक्रेनमा भएको आक्रमणका बीच अमेरिका र युरोपका धेरै देशले रुसी तेलमाथि प्रतिबन्ध लगाएका छन् । चीनले यी प्रतिबन्धको फाइदा उठाइरहेको छ। चीनले रुसबाट ठूलो छुटमा कच्चा तेल खरिद गरिरहेको छ ।

रुसबाट चीनमा कच्चा तेलको आयात मे महिनामा रेकर्ड ५५ प्रतिशतले बढेको छ । योसँगै रुस चीनलाई सबैभन्दा ठूलो तेल आपूर्ति गर्ने मुलुक बनेको छ । यस मामिलामा रुसले साउदी अरेबियालाई पछाडि छोडेको छ ।

चीनको सरकारी रिफाइनरी कम्पनी सिनोपेक र जेनहुआ ​​आयललगायत धेरै तेल कम्पनीहरूले हालैका महिनाहरूमा रूसी कच्चा तेलको खरिद बढाएका छन्। युक्रेन युद्धका कारण युरोप र अमेरिकाले रुसी तेलमा प्रतिबन्ध लगाएका छन्, जसबाट चीनलाई फाइदा भइरहेको छ ।

चिनियाँ भन्सार प्रशासनको तथ्यांकअनुसार मे महिनामा चीनमा रुसी तेलको आयात करिब ८ करोड ४२ लाख टन रहेको थियो । यसमा पूर्वी साइबेरिया प्रशान्त महासागरको तेल पाइपलाइन र समुद्रबाट तेल आयात समावेश छ।

यसअघि साउदी अरबले सबैभन्दा बढी तेल चीनमा निर्यात गर्ने गरेको थियो । रुसको अग्रतापछि साउदी अरेबिया अहिले दोस्रो स्थानमा झरेको छ । मे महिनामा साउदी अरबले चीनलाई ७८.२ मिलियन टन तेल बेचेको थियो।

तथ्याङ्क अनुसार १९ महिनाको अन्तरालपछि रुस विश्वमा कच्चा तेलको सबैभन्दा ठूलो आपूर्तिकर्ता बनेको छ । यसले यो पनि देखाउँछ कि रुसले पश्चिमी देशहरूको प्रतिबन्धको बाबजुद आफ्नो तेलको खरिदकर्ताहरू प्राप्त गरिरहेको छ। निस्सन्देह, यसको कारण भारत र चीन जस्ता देशहरूलाई तेलमा ठूलो छुट दिनु हो।

मार्चमा, अमेरिका र बेलायतले रूसी तेलमा प्रतिबन्ध लगाउन आह्वान गरे, जबकि युरोपेली संघले रूसी तेलमा आफ्नो निर्भरता समाप्त गर्ने दिशामा काम गरिरहेको छ। रुसको तेलमा प्रतिबन्ध लगाउने क्रममा अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेनले रुसको अर्थतन्त्रको मेरुदण्डलाई लक्षित गरी यो कदम चालेको बताए ।

तेल र अन्य तेल उत्पादनहरूको निर्यात रूसको सबैभन्दा ठूलो आम्दानीको स्रोत हो। सोमबार जारी भएको भन्सार तथ्याङ्क अनुसार चीनले मे महिनामा इरानबाट कुल २ लाख ६० हजार टन कच्चा तेल आयात गरेको थियो । इरानमाथि अमेरिकी प्रतिबन्धका बाबजुद चीनले इरानको तेल किन्ने क्रम जारी राखेको छ ।

सेन्टर फर रिसर्च अन एनर्जी एन्ड क्लिन एयर थिंक ट्याङ्कको प्रतिवेदन अनुसार रुसले युक्रेनमा भएको आक्रमणको पहिलो १०० दिनमा इन्धन उत्पादनको बिक्रीबाट करिब १०० अर्ब डलर राजस्व प्राप्त गरेको छ। त्यसमध्ये ६१ प्रतिशत रुसले युरोपेली मुलुकमा निर्यात गरेको थियो । यो निर्यात युरोपका देशहरूमा करिब ५९ अर्ब डलर थियो ।

रुसी तेल खरिद गर्ने एसियाली देश चीन मात्र होइन। भारतले रुसी तेल पनि ठूलो छुटमा अन्धाधुन्ध खरिद गरिरहेको छ ।