काठमाडौं । एक किसानले बिरुवा रोप्न जमिन खन्दै गर्दा उनको कोदालो कडा वस्तुमा ठोकियो । उनले छोरालाई बोलाए र दुवैले तीन महिनासम्म त्यही ठाउँमा उत्खनन् गरे । यस उत्खनन पछि उनीहरूले एक अमूल्य सम्पदा पाए। उक्त क्षेत्रमा भेटिएको यो नै सबैभन्दा ठूलो पुरातात्विक खजाना भएको विज्ञहरुको दाबी छ ।

यो गाजा को मामला हो। जहाँ एक प्यालेस्टिनी किसानले बाइजान्टिन युगको अलंकृत मोज़ेक फेला पारेका छन्। यो खोजबाट पुरातत्व विभागका मानिसहरु निकै उत्साहित भएका छन् ।

यो मोज़ेक भेटिएको क्षेत्रमा इजरायल र प्यालेस्टिनीबीच सधैँ द्वन्द्वको खतरा रहन्छ । त्यसैले यो पुरातात्विक सम्पदाको सुरक्षाको चिन्ता पनि व्यक्त गरिएको छ ।

गाजाको क्षेत्र जहाँ यो मोज़ेक भेटिएको छ, इजरायली सीमाबाट मात्र १ किलोमिटर टाढा छ। मोज़ेकको सतहमा जनावर र चराहरूको १७ प्रतिमाहरू छन्। विशेष कुरा यो छ कि यो मोज़ेक अझै पनि धेरै राम्रो अवस्थामा छ।

एबीसी न्यूजसँगको कुराकानीमा पुरातत्वविद् रेने अल्टरले यो मोज़ेक ५ औं शताब्दीदेखि ७ औं शताब्दीको रहेको बताए । यो संरचना कहिले बनाइयो? यसको सही जानकारीको लागि, त्यो ठाउँ राम्रोसँग खन्न आवश्यक छ।

पुरातन समयमा, गाजा पट्टी इजिप्ट र लेभान्ट बीच व्यापारको एक धेरै महत्त्वपूर्ण मार्ग थियो। यो क्षेत्र कांस्य युगदेखि इस्लामिक र ओटोमन कालसम्म पुरानो सभ्यताका अवशेषहरूले भरिएको छ। तर समय संगै नष्ट हुँदै गएका छन् ।

जसको जमिनमा यो मोज़ेक भुइँ फेला परेको किसानले यो अमूल्य खजाना टिनको पानाले छोपेका छन् । यो अनौठो खोजलाई जोगाउन सरकारबाट क्षतिपूर्तिको अपेक्षा गरेको किसानले बताए ।