काठमाडौँ। मधुमेह एक पुरानो रोग हो जसको कारण शरीरमा रगतमा चिनीको मात्रा धेरै बढ्न थाल्छ। मधुमेहलाई जराबाट हटाउन सकिँदैन तर यसलाई नियन्त्रणमा राख्न सकिन्छ।

गर्मीको तुलनामा जाडोमा अत्यधिक तापक्रमले तपाईंको शरीरको इन्सुलिन बनाउने र प्रयोग गर्ने क्षमता दुवैमा नकारात्मक असर पार्न सक्छ। जाडोमा धेरै मधुमेहका बिरामीको सुगरको लेभल बढ्छ। यो बढ्नुको कारण चिसो मौसममा तपाईको शारीरिक गतिविधि धेरै कम हुन्छ र तपाईले अत्यधिक क्यालोरीयुक्त बस्तुहरू खपत गर्नुहुन्छ।

मौसम परिवर्तन हुँदा मधुमेहका बिरामीले आफ्नो विशेष ख्याल राख्नु जरुरी हुन्छ। यदि तपाईको घरमा मधुमेहका बिरामी छन् भने जाडो मौसममा उनीहरुको विशेष ख्याल राख्नु जरुरी छ। आज हामी तपाईलाई केहि यस्ता उपायहरु बताउन गइरहेका छौँ जसको प्रयोगले जाडोमा तपाईको ब्लड सुगर लेभल खासै बढ्दैन । जानौं उनीहरुको बारेमा-

जाडोमा चिनीको मात्रा घटाउन मधुमेहका बिरामीले अपनाउनुहोस् यी उपाय
रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता बढाउनुहोस्- जाडो मौसममा मानिसहरु धेरै बिरामी हुन्छन् जसका कारण तनाव बढ्न थाल्छ र तनाव बढेमा रगतमा चिनीको मात्रा बढ्छ। जाडो मौसममा खानपानमा विशेष ध्यान दिनु र समयमै औषधि सेवन गर्नु जरुरी हुन्छ। यसका साथै ब्याक्टेरियाबाट बच्नको लागि ह्यान्ड सेनिटाइजर प्रयोग गर्नुहोस्।

मेथीको पानी पिउनुहोस्- खानामा मेथीको प्रयोग धेरै मात्रामा गरिन्छ। मेथी स्वास्थ्यका लागि पनि निकै फाइदाजनक साबित हुन्छ। मेथीमा यस्ता धेरै पोषक तत्व हुन्छन् जुन मधुमेह रोगीका लागि वरदान भन्दा कम हुँदैन। मधुमेहका बिरामीले हरेक बिहान खाली पेटमा भिजाएर २ चम्चा मेथीको दाना खानुपर्छ। यसका साथै यसको पाउडर बनाएर दूध वा पानीसँग सेवन गर्न सक्नुहुन्छ।

ब्लड सुगर टेस्ट गरिरहनुहोस्- मौसम परिवर्तन हुँदा तपाईंको रगतमा ग्लुकोजको स्तरमा पनि उतारचढाव देखिन्छ। यस्तो अवस्थामा तपाईले आफ्नो रगतमा सुगरको मात्रा समय-समयमा जाँच्नु र डाक्टरसँग सम्पर्क राख्नु आवश्यक छ।

तनाव व्यवस्थापन गर्नुहोस्- तनाव-सम्बन्धित हार्मोनहरू जस्तै कोर्टिसोल, ग्रोथ हार्मोन, र एड्रेनालाईन कम गर्नाले रगतमा चिनीको मात्रा घटाउन सक्छ। तनाव कम गर्न, यो महत्त्वपूर्ण छ कि तपाईले केहि चीजहरू गर्नु हुन्छ जसले तपाईलाई आराम महसुस गराउँछ।

अमलाको सेवन गर्नुहोस्- अमलामा धेरै प्रकारका पोषक तत्वहरू पाइन्छ। अमलाले ब्लड सुगरको लेभल नियन्त्रण गर्नका लागि चिनिन्छ र यसमा भिटामिन सी पनि उच्च मात्रामा हुन्छ। हरेक बिहान पानीमा २ चम्चा अमलाको पेस्ट मिसाएर पिउनुहोस् । जसका कारण जाडोमा तपाईको रगतमा चिनीको मात्रा पटक्कै बढ्दैन ।

हात न्यानो राख्नुहोस्- जाडो मौसममा ब्लड सुगर लेभलमा गडबडीका कारण मधुमेहका बिरामीहरुको हात चिसो भइरहने समस्याको सामना गर्नुपर्ने हुन्छ। यस्तो अवस्थामा, तपाईंले पन्जा लगाएर आफ्नो हात न्यानो गरेर राख्नु पर्ने हुन्छ। हात तातो हुँदा रगतको प्रवाह राम्रोसँग हुन्छ। यस बाहेक आफ्नो रगतमा चिनीको मात्रा जाँच गर्नु अघि आफ्नो हात न्यानो पार्नुहोस्।

खुट्टाको विशेष ख्याल गर्नुहोस्- जाडो मौसममा छाला सुख्खा हुनु सामान्य कुरा हो, त्यसैगरी धेरैलाई यो समयमा खुट्टा फुट्ने समस्या पनि हुन्छ। तर यदि यो सबै मधुमेह रोगीहरूसँग भइरहेको छ भने, यसको कारणले तपाइँको खुट्टामा घाउ र संक्रमण हुन सक्छ। यस्तो अवस्थामा जाडो मौसममा खुट्टाको विशेष ख्याल राख्नु जरुरी छ। यस अवधिमा मोजा र चप्पल लगाउने, खुट्टामा मोइस्चराइजर प्रयोग गर्ने र पानीको अधिकतम सेवन गर्ने । यदि तपाईंलाई कुनै चोट लागेको छ भने, तुरुन्तै डाक्टरलाई सम्पर्क गर्नुहोस्।

भिटामिन डी लिनुहोस्- भिटामिन डीको सबैभन्दा राम्रो स्रोत सूर्यको किरण हो। केही अध्ययनहरूका अनुसार भिटामिन डी इन्सुलिन उत्पादनको लागि धेरै महत्त्वपूर्ण छ। हरेक दिन कम्तिमा ३० मिनेट घाममा बस्नु मधुमेह रोगी लगायत सबैका लागि लाभदायक साबित हुन सक्छ। यस बाहेक चिज, दही र सुन्तलाको जुस पनि खान सकिन्छ । यसमा भिटामिन डी पनि धेरै हुन्छ।