काठमाडौं । संयुक्त राष्ट्रसङ्घको आणविक निगरानी संस्था (आइएइए) ले युक्रेनको जापोरिझिया आणविक केन्द्रमा बिजुली फिर्ता भएको जनाएको छ। उक्त क्षेत्रमा रुसी बमबारीका कारण विद्युत केन्द्रमा जोडिएका विद्युत लाइनमा क्षति पुगेको छ ।

यस प्लान्टका सबै छवटा रिएक्टरहरू बन्द भइसकेका छन्, तर यसको रिएक्टरहरू चिसो राख्न बाहिरबाट बिजुली चाहिन्छ ताकि तिनीहरूलाई पग्लनबाट बचाउन सकिन्छ। आईएईएले प्लान्ट रुसी नियन्त्रणमा रहेको र हालको स्थितिमा सुधार आएको तर अनिश्चितता भने कायम रहेको बताएको छ।

यस महिनाको सुरुमा, अन्तर्राष्ट्रिय आणविक ऊर्जा एजेन्सी (आइएइए) का विशेषज्ञहरूको टोली युरोपको सबैभन्दा ठूलो आणविक संयन्त्रको निरीक्षण गर्न जापोरिजिया आइपुगेको थियो।

यो टोलीको यो भ्रमण युक्रेन र अन्तर्राष्ट्रिय समुदायको सुरक्षाको चिन्ता पछि आएको हो। लगातारको बमबारीका कारण आणविक संयन्त्रमा ठूलो क्षति हुने र विकिरण फैलाउने सम्भावना रहेको थियो ।

रुस र युक्रेन नामक दुई देशले एकअर्कालाई दक्षिणपूर्वी युक्रेनको यो प्लान्टमा बम विष्फोट गरेको आरोप लगाउँदै आएका छन् ।

आइएइएको पहिलो भ्रमण पछि, यो सुनिश्चित गरिएको छ कि तत्कालको लागि एजेन्सीले त्यहाँ स्थायी उपस्थिति स्थापित गर्नेछ र प्लान्टको अवस्थाको अनुगमन जारी राख्नेछ।

आईएईएले शनिबार एक ट्वीटमा भनेको छ कि टोलीका सदस्यहरूले शनिबार बम विष्फोटमा क्षतिग्रस्त चार बाह्य विद्युत लाइनहरू मध्ये एउटा मर्मत गरिएको र राष्ट्रिय ग्रिडबाट सिधै आपूर्ति गर्न सकिने जानकारी प्राप्त गरेको छ।

यसै क्रममा पूर्वी युक्रेनको इजुम सहरमा सामूहिक चिहान फेला परेपछि युरोपेली संघका अध्यक्षले युद्ध अपराधका लागि अन्तर्राष्ट्रिय न्यायाधिकरण गठन गर्न आह्वान गरेका छन् ।

सहरको बाहिरी भागमा रहेको जंगलमा सयौं शव फेला परेका छन् । यहाँ युक्रेनले रुसी सेनालाई पछाडि धकेल्दै पुनः कब्जा गरेको छ । मृत्यु हुनेमा अधिकांश सर्वसाधारण, महिला र बालबालिका रहेको बताइएको छ । युक्रेनले यसलाई युद्ध अपराध भनेको छ।

चेक विदेश मन्त्री जान लिपोस्कीले भने: “२१ औं शताब्दीमा मानव जनसंख्या विरुद्ध हुने यस्ता आक्रमणहरू अकल्पनीय र घृणित छन्।” हामीले यसलाई बेवास्ता गर्नु हुँदैन। हामी सबै युद्ध अपराधीहरूलाई न्यायको दायरामा ल्याउन उभिनुपर्छ।

उनले ट्विटमा लेखेका छन्, ‘म जतिसक्दो चाँडो विशेष अन्तर्राष्ट्रिय न्यायाधिकरण गठन गर्न आह्वान गर्दछु जसले आक्रामकताका साथ हुने अपराधको सुनुवाइ गर्नेछ।’

विभाजित पूर्वी क्षेत्र डोनेट्स्कमा शनिबार फेरि युद्ध सुरु भएको छ । उक्त क्षेत्र रुसी समर्थित पृथकतावादीहरुको नियन्त्रणमा रहेको छ ।