काठमाडौं। कलेजो शरीरको एउटा यस्तो अंग हो जसले राम्रोसँग काम नगर्दा तपाईलाई गम्भीर रोग लाग्न सक्छ ।

किनभने कलेजोको काम समय–समयमा फोहोरलाई डिटोक्स गर्ने र त्यसपछि शरीरका अन्य अंगहरूलाई सपोर्ट गर्ने काम हो। तर, जब यो राम्रोसँग काम गर्दैन, शरीरमा पित्तको रस बढ्न थाल्छ र यी हानिकारक पदार्थहरू शरीरमा जम्मा हुन थाल्छ र तपाईंलाई गम्भीर बिरामी बनाउँछ।

यस्तै एउटा समस्या पेटमा तरल पदार्थ जम्मा हुनु हो, जसलाई जलोदर भनिन्छ र कलेजो फेल हुनुसँग सम्बन्धित छ। यो रोगको बारेमा विस्तृत जानकारी गरौं। त्यसोभए तपाईले थाहा पाउनुहुनेछ कि यसबाट बच्न के–के कुरामा ध्यान दिनुपर्छ।

पेटमा पानी भर्नुको कारणः सामान्य भाषामा यो रोगलाई जलोदर भनिन्छ र चिकित्सा भाषामा यसलाई एसाइटिस पनि भनिन्छ। यसो गर्दा पेटमा पानी जम्मा हुन थाल्छ र यो यति बढ्छ कि बिरामीलाई हिँडडुल गर्न गाह्रो हुन्छ । यसमा, पेट फुलेको देखिन्छ र यदि जलोदरको सही समयमा उपचार गरिएन भने, यो गम्भीर हुन सक्छ। जसका कारण शरीरका धेरै अंगहरुको कार्यक्षमतामा समेत असर पर्न सक्छ । यसका साथै अन्य धेरै समस्या पनि आउन सक्छ ।

यो समस्या सामान्यतया कलेजोले काम गर्न छोड्दा हुन्छ। यसको प्रमुख कारण कलेजो सिरोसिस हो, जुन हेपाटाइटिस बी र सीको संक्रमणले अत्याधिक मदिरा सेवन वा लामो समयसम्म जण्डिसको कारणले हुन्छ।

हेपाटिक एसाइटिसका धेरै लक्षणहरू शरीरमा देखिन्छन्। जस्तै,

–१०५ डिग्री फारेनहाइटभन्दा माथिको ज्वरो बेलाबेलामा आउनु।
– पेट दुख्ने।
–दिसामा रगत वा कालो जमेको दिसा।
–वान्तामा रगत देखिनु।
–खुट्टा वा घुँडा सुन्निनु।
– पेटमा पानी भरिनु।

जलोदरका कारणहरू:
कलेजोको नसाहरूमा अत्यधिक दबाब र एल्बुमिन प्रोटिनको कमीले पेटको अस्तरमा पानी भर्ने कारण मानिन्छ। यो अवस्था उत्पन्न हुनुमा अन्य धेरै कारणहरू हुन सक्छन्, जसमध्ये केही निम्नानुसार छन्ः

-हेपाटाइटिस बी र सी को गम्भीर संक्रमण।
-लामो समयसम्म मदिरा सेवन गर्ने ।
-कलेजोमा बोसोको समस्या।
-एपेन्डिक्स, पेट, अण्डाशय, पाठेघर, प्यान्क्रियाज र कलेजोमा क्यान्सरजन्य अवस्थाको कारणले गर्दा हुन्छ।
-कलेजोको नसामा रगत जम्ने भएकाले ।
-मुटुको पम्पिङ क्षमता कमजोर हुनु।
-प्यान्क्रियाजमा समस्या हुँदा।
-मुटुको बाहिरी तह सुन्निनु।
-मृगौला डायलाइसिस।

हेपाटिक एसाइटिसका लागि उपचारः कलेजोको जलोदरबाट बच्नको लागि, पहिले आफ्नो आहार र जीवनशैली सुधार्नुहोस् ताकि कलेजो स्वस्थ रहोस्। यसपछि जन्डिस भयो भने सुरुमै चिकित्सकलाई देखाउनुपर्छ । ढिलो भएमा यसले हेपाटाइटिसको रुप लिन सक्छ र लिभर सिरोसिस भएर कलेजोमा क्षति पुर्याउन सक्छ जसले गर्दा यो समस्या निम्त्याउँछ । दोस्रो, रक्सीबाट टाढा रहनुहोस्।

यसबाहेक शरीरमा यसको लक्षण देखिएमा तुरुन्तै चिकित्सकलाई सम्पर्क गर्नुहोस्। किनभने पेटमा पानी जम्मा हुँदा इन्फेक्सन हुन सक्छ र फोक्सोमा पनि पुग्न सक्छ । यसले श्वासप्रश्वासमा समस्या निम्त्याउन सक्छ र स्वास्थ्य आपतकालिन निम्त्याउन सक्छ।