काठमाडौं। विश्वभर उच्च रक्तचाप वा उच्च रक्तचापका बिरामीहरू तीव्र गतिमा बढिरहेका छन्। उच्च रक्तचाप तपाईंको स्वास्थ्यको लागि खतरनाक साबित हुन सक्छ।

उच्च रक्तचापले हृदयाघात वा स्ट्रोकजस्ता अवस्थाहरू पनि निम्त्याउन सक्छ। तर, राम्रो कुरा के हो भने खानपान र स्वस्थ जीवनशैलीबाट रक्तचापलाई सजिलै नियन्त्रण गर्न सकिन्छ ।

तर, स्वास्थ्यप्रति लापरवाहीले तपाईको जीवनलाई समस्यामा पार्न सक्छ। अहिले युवाहरुमा बीपीको समस्या बढ्दै गएको छ । अत्यधिक रिस, चिडचिडापन, तनाव र अस्वस्थकर खानपानका कारण रक्तचापको समस्या देखिन थालेको छ ।

उच्च रक्तचापको जोखिममा कसलाई छ?

धेरैजसो मानिसलाई उमेर बढ्दै जाँदा यो समस्या हुने गरेको थियो तर आजकल कम उमेरमा नै रक्तचापको समस्या देखिन थालेको छ ।
अधिक तौल वा मोटोपना व्यक्तिहरूलाई उच्च रक्तचाप हुने सम्भावना बढी हुन्छ।

महिलाको तुलनामा ५५ वर्षको उमेरअघि पुरुषमा रक्तचापको समस्या बढी हुन्छ भने ५५ वर्षपछि महिलामा पुरुषको तुलनामा रक्तचापको समस्या बढी हुन्छ ।

खराब जीवनशैलीका कारण उच्च रक्तचापको समस्या हुन्छ । जसमा धेरै सोडियम खानु, पोटासियमको कमी हुनु र व्यायाम कम गर्नु पर्दछ ।

यदि परिवारमा कसैलाई उच्च रक्तचापको समस्या छ भने तपाईलाई पनि बीपीको समस्या हुने खतरा बढ्छ ।

उच्च रक्तचाप कसरी नियन्त्रण गर्नेः
स्वस्थ आहारः यदि तपाइँ रक्तचाप नियन्त्रण गर्न चाहनुहुन्छ भने, पहिले आफ्नो आहार परिवर्तन गर्नुहोस्। तपाईंले आफ्नो खानामा सोडियम (नून) को मात्रा कम गर्नुपर्छ। पोटासियमको मात्रा बढाउनुहोस्। आफ्नो आहारमा यस्ता चीजहरू समावेश गर्नुहोस् जसमा बोसो कम हुन्छ। सकेसम्म धेरै फलफूल, तरकारी र सम्पूर्ण अन्न खानुहोस्।

नियमित व्यायाम गर्नुहोस्ः व्यायामले रक्तचाप नियन्त्रण मात्र गर्दैन शरीरबाट धेरै रोगहरू टाढा राख्न पनि मद्दत गर्दछ। उच्च रक्तचापका बिरामीले हरेक दिन केही शारीरिक क्रियाकलाप गर्नुपर्छ। तपाईंले प्रत्येक हप्ता ज्ञ घण्टा ज्ञछ मिनेट गहन व्यायाम गर्नु पर्छ, जस्तै एरोबिक्स, छिटो हिड्ने, दौड।

रक्सी वा चुरोटको सेवन नगर्नुहोस्ः उच्च रक्तचापका बिरामीले रक्सी र चुरोटबाट दूरी राख्नु महत्त्वपूर्ण छ। धेरै रक्सी पिउनाले रक्तचाप बढाउन सक्छ। एकै समयमा, धुम्रपान तपाईंको मुटुको लागि पनि खतरनाक छ। चुरोट पिउनाले रक्तचाप बढ्छ । जसका कारण हृदयाघात र स्ट्रोकको जोखिम बढ्छ ।

तौल नियन्त्रण गर्नुहोस्ः अधिक तौल वा मोटोपनले उच्च रक्तचापको जोखिम बढाउँछ। तौललाई स्वस्थ राखेर रक्तचापको समस्या कम गर्न सकिन्छ । तौल बढ्नुका कारण मधुमेहको समस्या पनि बढ्न सक्छ । त्यसैले मोटोपनलाई नियन्त्रणमा राख्नुहोस्।

तनाव कम गर्नुहोस्ः आजकल मोटोपना पछि तनाव सबै समस्याको जड बन्दै गएको छ। आफ्नो जीवनमा कुनै न कुनै रूपमा तनाव नियन्त्रण गर्ने प्रयास गर्नुहोस्। यसले तपाईको शारीरिक स्वास्थ्य मात्र होइन मानसिक स्वास्थ्यमा पनि सुधार ल्याउनेछ। उच्च रक्तचापको मुख्य कारण तनाव हो। तसर्थ, आफ्नो दिमाग शान्त राख्न र तनाव कम गर्ने तरिकाहरूमा काम गर्न सक्दो प्रयास गर्नुहोस्।