काठमाडौं । यो कोरोनाको समयको कुरा हो, जब क्षुद्रग्रहमा सहर बनाउने चर्चा सुरु भएको थियो । तर लकडाउनका कारण यसको योजना अलपत्र परेको थियो । तर युनिभर्सिटी अफ रोचेस्टरका एक शोधकर्ताले एउटा यस्तो स्पेस सिटीको कल्पना गरेका छन्, जुन देख्दा अचम्म लाग्छ । साथमा साइ-फाई फिल्म जस्तो देखिने शहरलाई पनि चित्रण गर्दछ।

पृथ्वीमा जसरी मानिसको जनसंख्या बढ्दै गएको छ, त्यसअनुसार केही समयपछि यहाँ बस्ने ठाउँ पनि रहनेछैन । धेरै प्रकारका प्राकृतिक प्रकोपहरूबाट बच्न मानिसहरूले अन्य ग्रहहरू, क्षुद्रग्रहहरूमा शहरहरू स्थापना गर्नेछन्। तर हामीले कुरा गरिरहेको सहर पाङ्ग्रा जस्तै घुमाउरो छ। यस्तो सहरको कल्पनाले हौसला दिन्छ।

युनिभर्सिटी अफ रोचेस्टरका पीएचडी अनुसन्धानकर्ता पिटर मिक्लाविकले क्षुद्रग्रहमा बसोबास गर्ने सहरको डिजाइन गरेका छन्। भौतिकशास्त्री र इन्जिनियरहरूले आफ्नो दिमागको अभ्यास गर्न सकून् भनेर मात्र यो परियोजना सुरु गरिएको उनले बताए। ताकि हामी नजिकैको क्षुद्रग्रह भित्र शहर निर्माण गर्ने सपना पूरा गर्न सक्छौं। यो एक धेरै पागल विचार हो। तर यो विचार भविष्यको लागि उपयोगी हुन सक्छ।

We could build space cities in asteroids like in sci-fi with this wild concept https://t.co/I3VIskwxy5 pic.twitter.com/21S8FcwLxg

— SPACE.com (@SPACEdotcom) December 21, 2022

पिटरले हामीले कुरा गरिरहेको सहर करिब ५७ वर्ग किलोमिटरको हुने बताए । हामी यसलाई कुनै पनि अन्तरिक्ष चट्टान अर्थात् क्षुद्रग्रहमा बनाउन सक्छौं। तर त्यो क्षुद्रग्रह कम्तिमा १००० फिट लामो र चौडा हुनुपर्छ। भित्र गोलाकार प्वाल बनाएर सहर बसाउन सकिन्छ । गुरुत्वाकर्षणका कारण सहरका भवनहरू एकअर्कामाथि खस्ने छैनन्। हामी सबै ठाउँबाट विज्ञानका यस्ता विचारहरू सङ्कलन गर्दैछौं, जसले भविष्यमा मानिसलाई अन्तरिक्षमा बस्न मद्दत गर्नेछ।

मानौं भविष्यमा यस्ता सहरहरू बस्न थाले भने हाम्रो सौर्यमण्डल एक किसिमले विस्तार हुनेछ । पृथ्वी बाहेक, हामी अन्य ग्रह र क्षुद्रग्रहहरूमा बसोबास गर्न सक्षम हुनेछौं। अर्बपति मात्र होइन, आम मानिस पनि आवतजावत गर्न सक्नेछन् । अहिले अन्तरिक्ष यात्रा महँगो छ तर भविष्यमा भने हुने छैन । हामी क्षुद्रग्रहबाटै सहर बसाउनको लागि सामग्री लिनेछौं। यो काम सयौं वर्ष नलाग्न सक्छ तर केही दशक लाग्न सक्छ।

यो शहरको आइडिया ओ’निल सिलिन्डरको अवधारणाबाट लिइएको हो। जेरार्ड ओ’निल १९७२ मा नासाका भौतिकशास्त्री थिए। उनले दुईवटा सिलिण्डर जोडेर सहर बनाउने योजना बनाएका थिए । यी सिलिन्डरहरू एक अर्काको विपरीत घुम्ने गर्थे। त्यसैले सहर सन्तुलित हुन्थ्यो ।