काठमाडौं । इरानका पुरातत्वविद्हरूले उत्खननका क्रममा यस्तो कुरा फेला पारेका छन्, जुन देखेर सबै छक्क परेका छन् । हो, इरानको एक ऐतिहासिक स्थलमा भएको उत्खननमा अनुसन्धानकर्ताहरूले पुरानो मन्दिरको अवशेष फेला पारेका छन् । यो मन्दिर पुरातन इरानको सबैभन्दा शक्तिशाली साम्राज्य मध्ये एक ससानिद साम्राज्यको हो भनिन्छ।

पुरातत्वविद्हरूले उत्तर पूर्वी इरानमा उत्खननका क्रममा प्राचीन मन्दिरका यी अवशेषहरू फेला पारेका छन्। पहिलो पटक अवशेष देखेर पुरातत्वविद्को टोली पनि छक्क परेको थियो । उक्त स्थानको उत्खनन गर्ने पुरातत्वविद्हरू भन्छन् कि यो खोज धेरै विशेष छ, किनकि यसबाट पुरातन इरानी कला इतिहासको नयाँ अध्याय खुल्न सकिन्छ।

सोमबार इरानमा यस स्थलको उत्खनन गर्ने टोलीमा संलग्न पुरातत्वविद् मीसाम लब्बाफ खानीकीले पुरातत्व विभागले उत्तरपूर्वी इरानको एउटा गाउँ नजिकैको प्राचीन स्थलमा उत्खनन कार्य गरिरहेको बताए ।

उत्खननका क्रममा पुरातत्व विभागको टोलीले ससानिद साम्राज्यको अग्नि मन्दिरको अवशेष फेला पारेको छ । यससँगै टोलीले प्राचीन चित्रकलासँग सम्बन्धित केही चीजहरू पनि फेला पारेको छ, जुन निकै आकर्षक रहेको बताइएको छ ।

खोजको क्रममा ज्यामितीय बोटबिरुवाले सजाइएको प्लास्टरवर्कका धेरै अचम्मका टुक्राहरू पनि फेला परेका छन्। यी सबैलाई मिलाएर हेर्दा यो साइटको धार्मिक र आर्थिक पक्ष पनि रहेको स्पष्ट हुन्छ । पुरातत्वविद् मेसाम लब्बाफ खानिकीले यस स्थलबाट जति पनि खोज भएका छन्, यो ससानिद साम्राज्यको समयमा इरानी कलाको इतिहासमा नयाँ अध्याय भएको बताए ।

उत्खनन गरिएको अग्नि मन्दिरमा कुनै समय हाइपोस्टाइल हल भएको हुनुपर्छ भन्ने पुरातत्वविद्ले बताए । त्यसबेला मन्दिरको यो हल विभिन्न किसिमका नक्काशीले सजिएको हुनुपर्छ भन्ने पुरातत्वविद्ले बताए ।

सन् २०१४ देखि पुरातत्वविद्हरुले ससानिद साम्राज्यको स्मारकको गहिरो अध्ययन गर्न विभिन्न सर्वेक्षणहरु गर्दै आएका छन् । यी सबै सेवाहरूमा स्मारकको राम्रोसँग जाँच भइरहेको छ।

वास्तवमा, इरानी इतिहासमा ससानिद कालको विशेष महत्त्व छ। पारसी वास्तुकला र कला पनि ससानिद कालमा पुनर्जीवित भएको थियो।

पुरातन इरानमा ससानिद साम्राज्यको समयमा जुन काम गरिन्थ्यो, त्यो पहलवीमा हुन्थ्यो। यो ससानिड साम्राज्यको भाषा थियो र त्यो साम्राज्यबाट आएका सबै मानिसहरूले यसलाई प्रयोग गर्थे।