काठमाडौं। विश्वभर मृत्युको प्रमुख कारणमध्ये एक मधुमेह रोग पनि हो। विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्लुएचओ) का अनुसार सन् २०३० सम्ममा मधुमेहका बिरामीको संख्या दोब्बर हुने अनुमान गरेको छ। यो अवस्था ज्यान जोखिममा पर्न सक्ने भए पनि जीवनशैलीमा केही परिमार्जन गरेर र केही सजिलो घरेलु उपाय अपनाएर मधुमेहलाई नियन्त्रण गर्न सकिन्छ।

मधुमेह संग बाँच्न सजिलो छैन। यो एक जटिल रोग हो तर केही आयुर्वेदिक जडीबुटीको सहयोगले मधुमेहलाई नियन्त्रण गर्न सकिन्छ । त्यसैले आज हामी तपाईलाई शरीरमा ग्लुकोज अचानक बढ्ने जोखिमलाई कम गर्नका लागि केही प्रभावकारी जडीबुटीको बारेमा जानकारी दिनेछौँ। यसलाई दैनिक आहारमा समावेश गरेर मधुमेह नियन्त्रण गर्न सकिन्छ।

मधुमेह नियन्त्रण गर्न आयुर्वेदिक मसला:

धनियाँको दाना– प्यान्क्रियाटिक कोशिकाहरूबाट थप इन्सुलिन उत्पादनको कारण धनियाँको बीउले मधुमेह विरोधी कार्य गर्ने धेरै अध्ययनले बताउँछ। धनियाँको दानाले शरीरको रगतमा रहेको चिनी हटाउनका लागि जिम्मेवार इन्जाइमहरूको गतिविधि बढाउने गर्दछ। जसले गर्दा रगतमा चिनीको मात्रा कम हुन्छ।

मेथीको दाना– मेथीको दानामा निशुल्क अप्राकृतिक एमिनो एसिड (हाइड्रोक्सी आइसोलेट) हुन्छ। जसले शरीरको प्यान्क्रियाटिक आइलेट सेलहरूमा ग्लुकोज–उत्तेजित इन्सुलिन उत्पादनलाई बढाउँछ। मेथीको दानामा ५० प्रतिशत फाइबर हुन्छ। जुन यसको हाइपोलिपिडेमिक प्रभावको अर्को कारण हो।

दालचीनी– दालचीनीले रगतमा चिनीको स्तर कम गर्न र इन्सुलिनको प्रभावको नक्कल गरेर र रगतमा चिनी कोषहरूमा लैजानको गति बढाएर मधुमेहसँग लड्न मद्दत गर्न सक्छ। यसले इन्सुलिन संवेदनशीलता बढाएर रगतमा चिनीको स्तर कम गर्न पनि मद्दत गर्न सक्छ। इन्सुलिनलाई कोशिकाहरूमा चिनी स्थानान्तरण गर्न थप कुशल बनाउँछ।