काठमाडौं । अमेरिका र युरोपका धेरै देशले रुसमाथि लगाएको प्रतिबन्धका कारण विश्वभर तेल संकट बढेको छ । यसैबीच, पछिल्लो दस दिनमा पोर्चुगलको अजोरेस टापु नजिकै तीनवटा रुसी तेल ट्याङ्कर ट्र्याकिङ सिस्टमबाट हराएको खबर आएको छ ।

ब्लुमबर्गको रिपोर्टका अनुसार युक्रेन युद्धपछि ट्र्याकिङ राडारबाट रुसी तेल ट्याङ्कर हराउने क्रम बढेको छ ।

अमेरिकी ट्रेजरी डिपार्टमेन्टले समुद्री राडारबाट बच्न जहाजको ट्र्याकिङ सिग्नल बन्द गर्नुलाई एउटा रणनीति मानेको छ। कुनै पनि जहाजले आफ्नो स्थान डाटा लुकाउन र यो कहाँ जाँदैछ लुकाउन सक्छ। यससँगै जहाजको चालसँग सम्बन्धित अन्य जानकारी पनि लुकाउन सकिन्छ।

एट्लान्टिक सागरका नौ अजोरेस द्वीपसमूहहरू पोर्चुगलको भाग हुन् र युरोपबाट करिब १,००० माइल टाढा छन्। रूसी तेलमा इयु प्रतिबन्धहरू डिसेम्बरसम्म लागू हुनेछैन, तर शेल र बीपी जस्ता प्रमुख तेल कम्पनीहरूले रूसी तेल नकिन्ने निर्णय गरेर नैतिक प्रतिबन्धहरूको पालना गरिरहेका छन्।

यो अझै स्पष्ट छैन कि कसरी रूसी तेल ट्याङ्करहरू ट्र्याकिङ राडारबाट अचानक गायब भए । यसलाई रुससँग व्यापार गर्दा जनताको आक्रोशबाट बच्ने एउटा चालको रूपमा हेरिएको छ, भलै यो कानुनी नै किन नहोस् ।

यस्तो सम्भावना पनि छ कि रूसी तेलले भरिएका ट्याङ्करहरूलाई गैर-रूसी जहाजमा स्थानान्तरण गरिएको हुन सक्छ ताकि खरिदकर्ताले रूससँग कुनै पनि सम्बन्धबाट बच्न प्रयास गर्न सकून्।

सामुद्रिक जोखिम परामर्श विन्डवर्ड एआईको तथ्याङ्कका अनुसार, युक्रेनमा भएको आक्रमणपछि रुसी तेल ट्याङ्करहरूले ट्र्याकिङ संकेतहरू बन्द गर्ने घटनाहरू तीन गुणा बढेका छन्।

विन्डवर्डको तथ्याङ्क अनुसार युक्रेनमा आक्रमण हुनुअघि रुसी कच्चा तेल ट्याङ्करहरू हप्तामा एक पटक ट्र्याकिङ सिग्नलबाट गायब भएका थिए।

रिपोर्टका अनुसार २४ फेब्रुअरीदेखि मे २४ सम्म यी घटनाहरू हप्तामा करिब १० पटक भएका छन् ।

हालैका महिनाहरूमा, रूसको ओलिगार्कसँग सम्बन्धित सुपरयाटहरू पनि ट्र्याकिङ प्रणालीबाट अचानक गायब भए। रूसी ग्यास टाइकुनको १५० मिलियन डलरको सुपरयाट मे मा क्यानरी टापुहरू नजिकैको ट्र्याकिङ प्रणालीद्वारा पुन: ट्र्याक गरिएको थियो।

वास्तवमा, दुई हप्ता अघि, यो सुपरयाट अचानक ट्र्याकिङ संकेतबाट गायब भएको थियो ।

इन्टरनेशनल मेरिटाइम अर्गनाइजेसनको वेबसाइटका अनुसार ३०० मेट्रिक टन वा सोभन्दा बढी ग्यास बोक्ने जहाजमा अन्तर्राष्ट्रिय यात्राका क्रममा जहाजमा ट्र्याकिङ प्रविधि जडान गर्नुपर्ने हुन्छ। यसलाई सामान्यतया स्वचालित पहिचान प्रणाली भनिन्छ।

अन्तर्राष्ट्रिय क्रूजहरू सञ्चालन गर्ने केही जहाजहरूले सधैं आफ्नो एआइएस स्थान प्रसारण गर्न आवश्यक छ।

डाटा एनालिटिक्स फर्म स्पायरका सीओओ जोन लस्क भन्छन्, जहाजको एआइएस ट्रान्सपन्डर बन्द गर्नुको एउटै कारण तपाईं कहाँ जाँदै हुनुहुन्छ भनेर कसैले थाहा नपाओस् भन्ने हो।