काठमाडौं। रगतमा चिनीको मात्रा बढ्नु शरीरका लागि हानिकारक मानिन्छ, यो मधुमेहको समस्या हो । यदि तपाईको रगतमा चिनीको मात्रा प्रायः उच्च हुन्छ भने, यो समस्याले शरीरका धेरै अंगहरू जस्तै आँखा, स्नायु, हृदय आदिमा बढ्न सक्छ। यही कारणले गर्दा मधुमेहको समस्या भएका व्यक्तिहरूलाई औषधिसँगै जीवनशैली र खानपानलाई ठीक राखेर चिनीको मात्रा नियन्त्रण गर्न सल्लाह दिइन्छ ।

तर के तपाईलाई थाहा छ सुगरको मात्रा बढ्दा जत्तिकै हानिकारक हुन्छ घट्दा पनि । यस्तो अवस्थामा शरीरमा देखिन्छ यस्ता जटिलताहरूः
चिनीको मात्रा बढ्नुलाई हाइपरग्लाइसेमिया भनिन्छ भने यसको कमीलाई हाइपोग्लाइसेमिया भनिन्छ। हाम्रो खानपान र दिनचर्याका आधारमा रगतमा चिनीको मात्रा दिनहुँ बारम्बार परिवर्तन हुने चिकित्सकहरू बताउँछन् । तर, यदि यसको रिडिङ ७० मिलीग्रामभन्दा कम भयो भने यसले धेरै साइड इफेक्ट हुन सक्छ। आउनुहोस् चिनीको मात्रा कम हुने समस्या र यसबाट हुने समस्याबारे जानौं।

हाइपोग्लाइसेमिया प्रायः मधुमेहको उपचारसँग सम्बन्धित मानिन्छ। जसको अर्थ मधुमेहको उपचार गर्न प्रयोग गरिने औषधिहरूले कहिलेकाहीँ रगतमा चिनीको स्तर सामान्यभन्दा धेरै तल झर्ने गर्छ। यस्तो अवस्थामा तत्काल उपचारको आवश्यकता हुन्छ । यदि यो अवस्थालाई ध्यान दिएन भने, यो धेरै लक्षणहरू हुन सक्छ, जसमध्ये केही गम्भीर मानिन्छ।

तपाईको रगतमा चिनीको मात्रा कम भएको कसरी थाहा पाउने?

हाइपोग्लाइसेमियाका लक्षणहरू व्यक्तिपिच्छे फरक–फरक हुन सक्छन्। धेरै पटक यसले सामान्य समस्याहरू अनुभव गर्दछ जुन आफैं निको पनि हुन्छ, तर केहि परिस्थितिहरूमा यसको लक्षणहरू गम्भीर हुन सक्छन्। जब तपाईंको रगतमा चिनीको मात्रा घट्दै जान्छ, यसलाई धेरै लक्षणहरूद्वारा पहिचान गर्न सकिन्छ।

धेरै पसिना आउनु र चिसो लाग्नु, मुटुको धड्कन बढ्नु, भ्रम वा ध्यान केन्द्रित गर्नमा समस्या हुनु, घबराहट वा चिडचिडापन हुनु, तपाईंको छाला पहेंलो भएको महसुस हुनु। यसले बेहोशी पनि निम्त्याउन सक्छ। त्यसैले यदि तपाईलाई मधुमेह छ र यस्तो समस्या भइरहेको छ भने, तुरुन्तै आफ्नो सुगर जाँच गर्नुहोस्।

यसका सामान्य लक्षणका साथ साथै गम्भीर लक्षणहरु पनि हुने गर्दछ । यसको गम्भीर हाइपोग्लाइसेमियाका लक्षणहरू भएका बिरामीहरूलाई तत्काल आपतकालीन चिकित्सा ध्यान चाहिन्छ। दुर्लभ अवस्थामा, गम्भीर हाइपोग्लाइसेमियाको परिणाम स्वरूप कोमा वा मृत्युको जोखिम पनि हुन्छ। यस अवस्थामा, बिरामीलाई स्पष्ट रूपमा बोल्न गाह्रो हुन सक्छ, शारीरिक समन्वयमा समस्या, वा चेतनाको हानि, धमिलो दृष्टि हुने गर्दछ । यदि सुगरको मात्रा लगातार ६० वा कम रह्यो भने यसले गम्भीर रुप लिने जोखिम हुन सक्छ ।

शरिरमा सुगर कम भए के गर्ने?

अमेरिकन डायबिटिज एसोसिएसनका अनुसार यदि तपाईको चिनीको मात्रा धेरै कम भयो भने तुरुन्तै थोरै मात्रामा कार्बोहाइड्रेट खानुहोस्। यसले लक्षणहरूलाई धेरै हदसम्म सुधार गर्न सक्छ। तथापि, यदि तपाइँ गम्भीर लक्षणहरू अनुभव गर्दै हुनुहुन्छ र सामान्य उपायहरूले मद्दत गर्दैनन् भने तुरुन्तै डाक्टरलाई सम्पर्क गर्नुहोस्।