काठमाडौं । आलिशान दरबार, शाही भव्यता, नोकर, हात्ती-घोडा, रथ, सिपाही कर्मचारी, अथाह सम्पत्ति, सुन-चाँदी-हीराको खजाना र राजा-सम्राटहरूको धनसम्पत्ति । युगमा तीव्र गतिमा परिवर्तन भैरहेको छ तर पुरानो समयका राजा सम्राटहरुको महिमा जनताका लागि सपना नै बनेको छ । साधारण मानिसको जीवन सरल भए पनि राजा-महाराजाजस्तै बाँच्न चाहन्छन् । तपाईले यो थाहा पाउँदा छक्क पर्नुहुनेछ कि आज पनि संसारका धेरै देशहरूमा राजाहरूले शासन गर्छन् र तीमध्ये धेरै राजाहरूले आफ्नो सेनाको बलमा आफ्ना जनतामाथि पूर्णतया निरंकुश शासन चलाउँछन्।

आज विश्वका २०० भन्दा बढी देशमा लोकतान्त्रिक सरकार वा व्यवस्था भए पनि ४० भन्दा बढी देशमा राजा र सम्राटको शासन चलिरहेको छ र पुरानो समय झैँ आज पनि ती देशहरूमा राजा र सम्राटहरूको महिमा छ । ओमान, ब्रुनाई, कम्बोडिया, भुटान, लक्जमबर्ग, बेल्जियम, स्वाजिल्याण्ड, स्वीडेन, एन्डोरा, लेसोथो, नेदरल्याण्ड, बहराइन, जापान, स्पेन, थाइल्याण्ड, कतार, डेनमार्क, जोर्डन, मोरक्को, मोनाको, मलेसिया, कुवेत, टोंगा, साउदी अरेबिया, यूके, नर्वे, एन्टिगुवा-बार्बुडा, अष्ट्रेलिया, बार्बाडोस, बेलिड, क्यानडा, ग्रेनाडा, जमैका, न्यूजिल्याण्ड, पपुवा न्युगिनी, सेन्ट किट्स, नेभिस, सेन्ट लुसिया, सेन्ट भिन्सेन्ट, ग्रेनाडाइन्स, सोलोमन टापु, बहामास, टुभालु आदि जस्ता देशहरूमा अहिले पनि राजतन्त्र छ ।

यी देशहरूमा राजपरिवारको शाही जीवन मात्र चल्दैन, यी राजाहरूले राजा-महाराजा-राजकुमार-राजकुमारी-सम्राट-महारानी जस्ता ठूला-ठूला उपाधिहरू पनि तय गरेका छन्। बेलायत र साउदी अरेबियाका शाही परिवारको विलासिता पुरा संसारले देखेको छ तर हामी तपाईलाई ती राजाहरुको धनी र शाही जीवनशैलीको बारेमा बताउन गइरहेका छौँ जसलाई संसारमा कमैले चिनेका छन् तर उनीहरुको विलासी जीवन शैली सबैलाई थाहा छ । जसले मनमा ईर्ष्याको भावना आउनेछ।

आज पनि विश्वमा करिब ४० देशमा राजतन्त्र र राजवंशको शासन छ । धेरै देशहरूमा, राजाहरूसँग अझै पनि पूर्ण अधिकार छ र तिनीहरू पूर्ण आराममा बस्छन्। जनतालाई कडाइका साथ शासन गर्छन् र आफ्नै इच्छा अनुसार सजाय दिन्छन्। संसारमा एउटा धनी शाही परिवार छ। साउदी शाही परिवारसँग अर्बौंको सम्पत्ति छ । बेलायतको शाही परिवारको अनुमानित सम्पत्ति ५३० मिलियन डलर छ र त्यहाँ बकिंघम प्यालेस सहित धेरै शाही दरबारहरू छन्।

थाइल्याण्डका ७० वर्षीय राजा वाजिरालोङकोर्न आफ्नो समृद्ध जीवनशैलीका कारण विश्वभर चिनिन्छन् । उनले रामदशमको उपाधि धारण गरेका छन् । देशमा प्रधानमन्त्री भए पनि राजाको आफ्नो छुट्टै सेना, दरबार, धेरै अधिकार र अपार सम्पत्ति छ । थाई शाही परिवारसँग १६ हजार २१० एकड जमिन छ । जबकि देशभर ४० हजार जग्गा भाडामा सम्झौता भएको छ । राजाको पनि देशका धेरै कम्पनीमा सेयर छ । यसबाहेक, थाई राजाको कब्जामा गोल्डेन जुबली डायमण्ड पनि छ, जुन संसारको सबैभन्दा ठूलो काटिएको हीरा हो। थाई राजाको कुल सम्पत्ति ४३ अर्ब डलर छ।

राजाको धनसम्पत्तिको कथा धेरै प्रख्यात छ। गत वर्ष देशमा कोरोनाको संकट आएपछि राजा सुरक्षित रहन आफ्नो लश्करसहित जर्मन सहर म्युनिख गएका थिए । राजाको काफिलामा सेवकहरू सहित २५० जना थिए । उनको मनपर्ने ३० कुकुरहरू पनि उनीसँगै म्युनिख गए। एयरपोर्ट नजिकैको एक लक्जरी होटेलको पूरै फ्लोर थाई राजाको लश्करका लागि केही हप्ताको लागि बुक गरिएको थियो। थाई राजा आफ्ना कुकुरहरूलाई धेरै मन पराउँछन्। उनले आफ्नो पाल्तु कुकुर पूडल फु-फुलाई एयर चीफ मार्शलको पदमा बढुवा गरे, जसको व्यापक आलोचना पनि भयो।

ब्रुनाईको शाही परिवार संसारको सबैभन्दा धनी शाही परिवारहरू मध्येको हो । यहाँका सुल्तान हसनल बोल्कियाको उमेर ७६ वर्ष छ । सुल्तानले प्रधानमन्त्री पद पनि आफूसँग राखेका छन् । ब्रुनाईमा सुल्तानको निरंकुश शासन छ। बोल्किया परिवारले १५ औं शताब्दीदेखि यस देशमा शासन गर्दै आएको छ। सुल्तानको परिवारको तेल र ग्यास निर्यातमा पूर्ण नियन्त्रण छ र तिनीहरूको काम ठूलो छ। ब्रुनाईका सुल्तान विश्वका धनी व्यक्तिहरूमा गनिन्छन्। उनको दरबारमा १७ सय ७८ कोठा छन् । सुल्तानले ६०० रोल्स रोयस कारको लश्कर चलाउँछन्। उनको कुल सम्पत्ति करिब २८ बिलियन डलर रहेको अनुमान गरिएको छ ।

त्यसैगरी साउदी अरेबिया, ओमानलगायत खाडीका धेरै शाही परिवारहरू पनि आफ्नो सम्पत्तिका कारण विश्वमा प्रसिद्ध छन् । साउदी शाही परिवार विश्वमा आफ्नो समृद्धिका लागि पनि परिचित छ। १ ट्रिलियन डलरको नेटवर्थको साथ, साउदी शाही परिवार संसारको सबैभन्दा धनी परिवार मध्ये एक हो। तेल र ग्याँस खानीबाट साउदी शाही परिवारको सम्पत्ति निरन्तर बढिरहेको छ । साउदी शाही परिवारसँग १८ अर्ब डलरको सम्पत्ति छ, तर यस परिवारको सम्पत्तिबारे थोरै जानकारी भएकाले विश्वले योभन्दा धेरै गुणा बढी अनुमान गरेको छ । साउदी शाही परिवारसँग धेरै विलासी दरबार, लक्जरी कार, याट, हेलिकप्टर, निजी जेट, करोडौं मूल्यका चित्रहरू आदि छन् जुन उनीहरूको शाही जीवनशैलीको हिस्सा हुन्।

बहराइनमा हमाद बिन इसा बिन सलमान अल खलिफाले शासन गरेका छन् । पहिले उनलाई अमिर भनेर चिनिन्थ्यो तर सन् २००२ मा उनले आफूलाई राजा घोषणा गरे । यो देश १७८३ देखि अल खलिफा राजवंश द्वारा शासित छ। संसद र अन्य निकायको अस्तित्व भएता पनि यो देश शेख परिवारको निरंकुश शासनमा छ । कानुनमा अन्तिम मोहर लगाउने अधिकार राजामा रहन्छ। राजाले कुनै पनि कानूनलाई भिटो गरेर रोक्न सक्छन्। राजा हमादको सम्पत्ति करिब ५ अर्ब डलर छ ।

आधुनिक जीवनशैली भएका युरोपका देशहरूमा पनि शाही घरानाहरू कम छैनन् । बेलायत बाहेक अरु धेरै देशहरुमा पनि शाही व्यवस्था कायम छ । लक्जमबर्गका ग्रान्ड ड्यूक हेनरीको कुल सम्पत्ति ४ अर्ब डलर छ। उनी आफ्नी श्रीमती, पाँच छोराछोरी र ४ नातिनातिनासहितको ठूलो परिवारसँग बर्ग क्यासलमा बस्छन्। यो शाही परिवारको फ्रान्समा छुट्टी मनाउने घर छ। सन् १९४८ देखि यस शाही परिवारलाई आफ्नो खर्च चलाउन लक्जेम्बर्ग सरकारको कोषबाट हरेक वर्ष ठूलो रकम दिइन्छ। अहिलेको समयमा यो शाही परिवारको वार्षिक आम्दानी तीन लाख डलरभन्दा बढी छ ।

मोरक्कोका राजा मोहम्मद छैठौंले शाही खर्च वापत हरेक वर्ष देशको कोषबाट ४८८,६०४ डलर प्राप्त गर्छन्। राजा हुनुको अलावा, मोहम्मद छैठौं एक व्यापारी र बैंकर पनि हुन्। मोरक्कोमा बैंकिङ, खानी, घरजग्गा, पर्यटन, बीमा, दूरसञ्चार जस्ता धेरै कम्पनीहरूमा पैसा कमाउने प्रमुख लगानी कम्पनी एसएनआईमा शाही परिवारको ठूलो हिस्सा छ। देशभरको जमिनको ठूलो हिस्सा राजपरिवारको कब्जामा छ । फोर्ब्स पत्रिकाका अनुसार मोरक्कोको शाही दरबारको दैनिक बजेट ९.६० हजार डलर खर्च हुन्छ, जुन देशको कोषबाट दिइन्छ। यस शाही परिवारको कुल सम्पत्ति करिब २.१ बिलियन डलर रहेको अनुमान गरिएको छ।

स्वाजिल्याण्ड दक्षिण अफ्रिकाको एउटा देश हो जसमा गरिब देशका धनी राजाको स्वामित्व छ । जसलाई अहिले इस्वातिनी भनिन्छ । यहाँको राजा मस्वती–३ हुन् । यो देशको कुल जनसंख्या १३ लाख छ, यहाँ ६३ प्रतिशत जनता गरिबीको रेखामुनि रहेका छन् । तर यहाँका राजासँग अर्बौंको सम्पत्ति छ । राजा विलासी जीवन बिताउँछन्। देशमा निरंकुश शासन छ । यस गरिब देशका धनी राजाका १५ पत्नी र २३ सन्तान छन् । उनीसँग १४ अर्बभन्दा बढीको सम्पत्ति छ । उनीसँग १९ वटा रोल्स रोयस, २० वटा मर्सिडीज र १२ वटा बीएमडब्लु सहित धेरै लक्जरी कार छन् ।

यसबाहेक राजा मस्वाती–३ को आफ्नै एयरपोर्ट र दुईवटा निजी जेट पनि छन् । अफ्रिकी देशका यी राजाले हरेक वर्ष विवाह गर्छन् । प्रत्येक वर्ष अगस्ट-सेप्टेम्बर महिनामा महाराजकी आमाको शाही गाउँ लुड्जिनीमा ‘उम्लाङ्गा समारोह’ हुने गर्दछ, जसमा १० हजारभन्दा बढी अविवाहित युवतीहरू सहभागी हुन्छन्। यस पर्वमा कुमारी युवतीहरू राजाको अगाडि नाच्छन् र ती युवतीहरूबाट राजाले नयाँ रानी छान्छन्।

त्यस्तै युरोपको एउटा देश मोनाको हो । जसको जनसंख्या ४० हजारभन्दा कम छ । यो देश फ्रान्स र इटालीको बीचमा अवस्थित छ। यो राजकुमार अल्बर्ट द्वितीय द्वारा शासित छ। उनी धेरै प्रसिद्ध क्यासिनो चलाउने कम्पनीहरूको मालिक हुन्। देशमा अपार सम्पत्ति बाहेक, फिलाडेल्फियामा उनको पुर्खाको दरबार पनि छ। २०११ मा, प्रिन्सले दक्षिण अफ्रिकाका एक ओलम्पिक पौडी खेलाडीसँग विवाह गरे। यो बिहेमा धेरै पैसा खर्च भयो । जसको विश्वभर चर्चा भयो । यो परिवारसँग १ अर्ब डलरभन्दा बढीको सम्पत्ति छ ।

विश्वका धेरै देशमा आधा साम्राज्यवादी व्यवस्था छ । जहाँ संसदको अधिकार बढी छ र लोकतान्त्रिक व्यवस्था छ, तर ती देशहरूले साम्राज्यवादी व्यवस्थालाई पनि कायम राखेका छन् । जस्तै इंग्ल्याण्डको प्रणाली यसको सबैभन्दा ठूलो उदाहरण हो। त्यस्तै जापानी राजपरिवारले पनि साढे दुई हजार वर्षभन्दा बढी समय शासन गर्दै आएको छ । जापानमा अहिले प्रजातान्त्रिक शासन भए पनि सम्राटको परिवारलाई त्यहाँका जनताले ठूलो सम्मान गर्छन्।

त्यस्तै छिमेकी देश भुटानमा पनि राजतन्त्र छ । त्यहाँ सन् १९०७ देखि वाङ्चुक परिवारको शासन छ। वर्तमान महाराजा जिग्मे खेसर नामग्याल वाङ्चुक युवा राजा हुन् र उनले भारतमा अध्ययन गरेका छन्। उनले आफ्नो देशमा लोकतान्त्रिक सुधारको दिशामा द्रुत कदम चालेका छन्। संसार बदलिँदै छ, त्यसैले धेरै देशमा साम्राज्यवादी व्यवस्था पनि परिवर्तन भैरहेको छ, तर धेरै देशहरूले अझै पनि साम्राज्यवादी व्यवस्थालाई निरंकुश शासनको रूपमा राखेका छन्।