काठमाडौं । ओपेक प्लसको महत्वपूर्ण सदस्य र विश्वको दोस्रो ठूलो तेल उत्पादक देश साउदी अरेबियाको सम्बन्धमा एउटा चकित पार्ने खुलासा भएको छ ।

एकातिर विश्वका धेरैजसो विकसित र विकासोन्मुख देशहरूले आफ्नो डिकार्बोनाइजेसन योजनालाई तीव्रता दिइरहेका छन् भने अर्कोतर्फ साउदीले आफ्नो ग्याँस र तेलको एजेन्डालाई बढावा दिन विभिन्न चालबाजी गरिरहेको छ ।

साउदी अरेबियाले एसिया र अफ्रिकाको बजारमा कृत्रिम रुपमा तेलको माग बढाउने योजना बनाएको साउदी अधिकारीको स्टिङ अपरेसनको अडियो सार्वजनिक भएको छ ।

सेन्टर फर क्लाइमेट रिपोर्टिङ र च्यानल ४ न्युजले बेलायतमा स्टिङ अपरेसन गरेको थियो जसमा साउदी अरेबियाको तेल दिगोपन कार्यक्रम (ओएसपी) का अधिकारीहरूले साउदी अरेबियाको सरकारले अफ्रिका र एसियामा पेट्रोल, तेल र डिजेल उत्पादनको माग कृत्रिम रूपमा बढाएको स्वीकार गरेका थिए। यसलाई धेरै किसिमले बढाउने योजना छ ।

स्टिङ अपरेसनको अडियो रेकर्डिङ सार्वजनिक भएको छ जसमा एक गुप्तचर रिपोर्टरले साउदी अधिकारीलाई सोध्छन्, ‘मलाई लाग्छ जलवायु परिवर्तनका कारण तेलको माग घट्ने खतरा छ र त्यसैले ओएसपीलाई केही ठाउँमा तेलको माग कृत्रिम रूपमा बढाउनको लागि स्थापना गरिएको हो?’

जवाफमा साउदी अधिकारीले भने, ‘हो। यो हामीले गर्न खोजेका केही पक्षहरू मध्ये एक हो। यो हाम्रो मुख्य उद्देश्य मध्ये एक हो।’ तेलको माग कृत्रिम रूपमा बढाउने यो योजनालाई साउदी अरेबियाका वास्तविक शासक क्राउन प्रिन्स मोहम्मद बिन सलमानको समर्थन रहेको अधिकारीले बताए।

योजनामा ​​अफ्रिकाको तटमा पावर स्टेशन जहाजहरूको फ्लीट निर्माण समावेश छ, जसले बिजुली उत्पादन गर्न भारी इन्धन प्रयोग गर्नेछ। योजनाले ‘सुपरसोनिक’ व्यावसायिक उड्डयन परिचय गराउने प्रविधिको विकास गर्ने लक्ष्य राखेको छ। यी सुपरसोनिक विमानहरूलाई परम्परागत हवाई यात्राको तुलनामा करिब तीन गुणा बढी तेल चाहिन्छ।

तेलको माग बढाउन साउदी अरबले एसियाली र अफ्रिकी बजारमा तेलमा आधारित सवारी साधनको संख्या बढाउने योजना पनि बनाएको छ । यसैबीच, अधिकारीहरूले भने कि साउदी अरेबियाले विशेष गरी अफ्रिका जस्ता उदीयमान बजारहरूमा जीवाश्म ईन्धनमा अन्तर्राष्ट्रिय निर्भरता कायम राख्न विश्वव्यापी रूपमा विद्युतीय सवारी साधनहरूको लागि प्रोत्साहन र सब्सिडीहरूको प्रतिरोध गर्ने योजना बनाएको छ।

विश्वव्यापी मागलाई ध्यानमा राख्दै साउदी अरबले लामो समयसम्म कच्चा तेलको उत्पादनलाई निरन्तरता दिनेछ । मे महिनामा नै साउदीले आफ्नो कच्चा तेल उत्पादन प्रतिदिन १० लाख ब्यारेलबाट बढाएर २०२६ को अन्त्यसम्म वा २०२७ को शुरुवातमा प्रतिदिन १ करोड ३० लाख ब्यारेल बनाउने घोषणा गरेको थियो । साउदी अरेबियाका राजकुमार अब्दुलाजिज बिन सलमानले माग जारी रहे साउदीले उत्पादनको यो स्तर कायम राख्ने बताएका छन्।

साउदी अरब पेट्रोलियम निर्यात गर्ने देशहरूको संगठन (ओपेक) मा दोस्रो ठूलो तेल उत्पादक देश हो। साउदीले कच्चा तेलको उत्पादन र मूल्य निर्धारणमा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलेको छ।

यस वर्ष सेप्टेम्बरमा, अन्तर्राष्ट्रिय ऊर्जा एजेन्सी (आईईए) ले जीवाश्म इन्धनको माग घट्ने भविष्यवाणी गरेको थियो। एजेन्सीले दशकको अन्त्य हुनुअघि नै माग चरम सीमामा पुग्ने र त्यसपछि क्रमशः घट्ने बताएको थियो। पूर्वानुमानका सम्बन्धमा ओपेकले यो वैचारिक रूपमा प्रेरित, अत्यन्त जोखिमपूर्ण र अव्यावहारिक पूर्वानुमान भएको बताएको छ । ओपेकले तेल र ग्यासको माग लामो समयसम्म कमजोर नहुने बताएको छ ।

साउदी अरेबियाले कृत्रिम रुपमा तेलको माग बढाएको यो खबर कोप २८ जलवायु सम्मेलन हुनुअघि आएको हो । संयुक्त अरब इमिरेट्सको दुबईमा हुन लागेको यो शिखर सम्मेलनमा विश्वका धेरै ठूला नेताहरुको सहभागिता रहेको छ । यस सम्मेलनमा हरितगृह ग्यास उत्सर्जन घटाउन र जलवायु परिवर्तनसँग प्रभावकारी रूपमा सामना गर्न हरित ऊर्जा प्रयोग गर्नुपर्नेमा जोड दिइएको थियो ।

यो खबर बाहिरिएपछि साउदी अरेबियाको आलोचना भइरहेको छ । यूएई, साउदी अरेबिया जस्ता मध्यपूर्वका तेल उत्पादक मुलुकको उद्देश्यसँग नमिल्ने कोप २८ मा हरित ऊर्जाको कुरा भइरहेको बताइएको छ ।