काठमाडौं । चन्द्रमाको दक्षिणी ध्रुवमा अवतरण गरेको अमेरिकी निजी अन्तरिक्ष यान चन्द्रमाको सतहमा छड्के अवस्थामा खसेको छ । अन्तरिक्ष यान निर्माण गर्ने ह्युस्टनस्थित निजी कम्पनी इन्ट्युटिभ मेसिनले यो जानकारी दिएको हो । इन्ट्युटिभ मेसिनको ल्यान्डर ओडिसियस १५ फेब्रुअरी २०२४ मा प्रक्षेपण गरिएको थियो। २३ फेब्रुअरीमा साँझ ४ बजेर ५३ मिनेटमा यो चन्द्रमाको दक्षिणी ध्रुवमा अवतरण भएको थियो ।

कम्पनीले ल्यान्डर ओडिसियस सही ढंगले अवतरण गरेको बताएको थियो तर पछि कम्पनीका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत स्टिभ अल्टेमसले डाटामा त्रुटिका कारण यस्तो जानकारी प्राप्त भएको बताए । अवतरण गर्नु अघि, ओडिसियसको नेभिगेसन प्रणालीमा खराबी भयो। यसका बाबजुद पनि अवतरण गरिएको थियो ।

अल्टेमसले भने– सूर्यको किरण ल्यान्डरमा परिरहेको छ तर यसको एन्टेना सतहमा ठोक्किएको छ । यसलाई नोक्सान हुने सम्भावना छ । यस्तो अवस्थामा कुनै पनि किसिमको संकेत पृथ्वीमा पुग्ने सम्भावना कम हुन्छ । तर, वैज्ञानिकहरूले चन्द्रमाको तथ्यांक र तस्बिरहरू प्राप्त गर्ने प्रयास गरिरहेका छन् ।

मिसनको उद्देश्य चन्द्रमामा रहेको धुलोको अध्ययन गर्नु हो। वास्तवमा, अपोलो मिसन पूरा गरेर फर्केका अन्तरिक्ष यात्रीहरूले आफ्नो उपकरण धुलोका कारण बिग्रिएको बताएका थिए। त्यसकारण, अब वैज्ञानिकहरूले अन्तरिक्ष यान अवतरण गर्दा उडेको धुलो हावामा कसरी रहन्छ र त्यसपछि चन्द्रमाको सतहमा कसरी बस्छ भनेर व्याख्या गर्न चाहन्छन्।

बेलायती सञ्चारमाध्यम बीबीसीका अनुसार ल्यान्डर ओडिसियसले अवतरण गरेको ठाउँलाई मालापर्ट भनिन्छ । घामको किरण यहाँ पुग्दैन । यो खाडल नजिकैको समतल ठाउँ हो। मालापर्ट एक १७ औं शताब्दी बेल्जियम खगोलविद् थिए। यहाँ पानी भएपनि बरफको रुपमा रहेको वैज्ञानिकहरुको विश्वास छ ।

निजी चन्द्रमा मिसन भए पनि यसको पछाडि अमेरिकी अन्तरिक्ष एजेन्सी नासाको हात छ। नासाले नै मिसनमा प्रयोग हुने ६ वटा उपकरण तयार गरेको छ । मिडिया रिपोर्टहरू अनुसार, अवतरण हुनु अघि स्पेसक्राफ्टको गति बढेको थियो। त्यसैले ओडिसियसले चन्द्रमाको वरिपरि एक अतिरिक्त यात्रा गरेको थियो ।