काठमाडौं । यस वर्षको जनवरीमा, भारतको मुम्बई बन्दरगाहमा भन्सार विभागले पुन: प्रयोग गर्न सकिने केही सामानहरू जफत गरेको थियो जुन पाकिस्तानको कराँची पठाइएको थियो।

यो वस्तु चीनबाट पठाइएको थियो। यसमा इटालीको जीकेडीद्वारा निर्मित दुई आधुनिक कम्प्युटर न्यूमेरिकल कन्ट्रोल (सीएनसी) मेसिनहरू समावेश छन्।

अखबार द हिन्दूले लेखेअनुसार पाकिस्तानले आफ्नो आणविक कार्यक्रममा यो पुनः प्रयोग गर्न सकिने सामग्री प्रयोग गर्न सक्छ। स्रोतलाई उद्धृत गर्दै पत्रिकाले यी सामानहरू हाल भारतको नियन्त्रणमा रहेको लेखेको छ ।

पूरै मामिला के हो ?

स्रोतलाई उद्धृत गर्दै द हिन्दुले गत जनवरी ९ मा चीनको शेकु बन्दरगाहबाट सीएमए जीजीए अटिला नामक व्यापारिक जहाज प्रस्थान गरेको जनाएको छ । यो जहाजमा माल्टाको झण्डा थियो। यो कराँची बन्दरगाह तर्फ गइरहेको थियो जहाँ यी सामानहरू कोसमोस इन्जिनियरिङ नामक कम्पनीलाई पठाइने थियो।

स्रोतका अनुसार, “यस वर्ष जनवरी २२ मा जहाज मुम्बईको न्हावा शेवा बन्दरगाह (जवाहरलाल नेहरू बन्दरगाह) पुग्यो जहाँ भन्सार विभागका अधिकारीहरूले पूर्व गुप्तचर सुचनाको आधारमा यसलाई नियन्त्रणमा लिएका थिए।”

अर्को स्रोतलाई उद्धृत गर्दै अखबारले लेखेको छ – जहाजमा रहेको सामग्री पाकिस्तानको मिसाइल परियोजनामा ​​सम्भावित रूपमा प्रयोग गर्नका लागि आयात भएको हुन सक्छ, यसैलाई ध्यानमा राख्दै डीआरडीओ विज्ञहरूको टोलीले यसको अनुसन्धान गरेको छ।

डेक्कन हेराल्डले रिपोर्ट गरेको छ – डीआरडीओ अधिकारीहरूले क्षेप्यास्त्रका लागि आवश्यक घटकहरूको उत्पादनमा मेसिन प्रयोग गर्न सम्भव भएको पुष्टि गरेका थिए।

द हिन्दूले अधिकारीहरूलाई उद्धृत गर्दै भनेको छ – मार्च २०२२ मा पाकिस्तानले इटालीबाट थर्मो-इलेक्ट्रिक सामानहरू किन्न खोजिरहेको थियो, यस सम्झौतामा कोसमोस इन्जिनियरिङ पनि संलग्न थियो। यस्तो अवस्थामा कम्पनीको गतिविधिको अनुगमन भइरहेको थियो ।

यसअघि सन् २०२० को फेब्रुअरीमा चीनले ‘इन्डस्ट्रियल ड्रायर’ भन्दै पाकिस्तानमा अटोक्लेभ मेसिन पठाउने प्रयास गरेको थियो। हङकङको झण्डा फहराउने चीनको दाई सुई युन जहाजबाट यो बरामद गरिएको हो।

यो जहाज चीनको जियाङसु प्रान्तको जियाङयिन बन्दरगाहबाट पाकिस्तानको कासिम बन्दरगाहतर्फ प्रस्थान गरेको थियो । यसपछि पाकिस्तानले आफ्नो मिसाइल कार्यक्रमका लागि सामानको अवैध खरिद बिक्रीमा संलग्न रहेको भन्दै चिन्ता व्यक्त गरेको थियो ।

सीएनसी मेसिनहरू वासेनार व्यवस्थ अन्तर्गत पर्छन् , जुन हतियार उत्पादन नियन्त्रण गर्ने प्रणाली हो। १९९६ मा सिर्जना गरिएको यो प्रणालीको उद्देश्य, नागरिक र सैन्य दोहोरो-उपयोग सामानहरूको प्रसार रोक्नु हो। उत्तर कोरियाले आफ्नो आणविक कार्यक्रममा सीएनसी मेसिन प्रयोग गरेको अखबारले लेखेको छ ।