काठमाडौँ। गठिया एक सामान्य प्रकारको अर्थराइटिस हो जसले जोर्नी र खुट्टाको औंलाहरूलाई असर गर्छ। धेरै पटक गठिया दुख्ने लक्षण देखिदैन तर धेरै मानिसहरुमा केहि लक्षणहरु देखिने गर्दछ। गठियाको समस्याका कारण व्यक्तिलाई घुँडा दुख्ने, सुन्निने, रातो हुने र घुँडा चलाउदा धेरै दुख्ने अनुभव हुन्छ जुन एक वा दुई हप्तासम्म रहन्छ।

यस्ता धेरै चीजहरू छन् जसले गठियाको दुखाइ बढाउन सक्छ। त्यसोभए जानौं तपाईलाई गठियाको समस्या छ भने कुन कुराबाट बच्नुपर्छ, अन्यथा तपाईको समस्या झनै बढ्नेछ ।

शरीरमा युरिक एसिडको मात्रा बढी हुँदा गठिया हुन्छ। युरिक एसिड शरीरमा फुटेर पिसाबको माध्यमबाट बाहिर निस्कन्छ । जब यो शरीरबाट राम्रोसँग फ्लश हुँदैन, अतिरिक्त यूरिक एसिड जोर्नीहरूमा सुईको आकारको क्रिस्टलमा परिणत हुन्छ। जसका कारण आर्थराइटिसको समस्या सुरु हुन्छ ।

त्यहाँ धेरै चीजहरू छन् जसले गठियाको दुखाइ अझ बढाउन सक्छ। गठियाको दुखाईबाट छुटकारा पाउन सकिने भएतापनि यो जान्न जरुरी छ कि कुन कुराले गठिया दुख्ने समस्याबाट छुटकारा पाउन सकिन्छ।

मासु र समुद्री खाना – उच्च प्यूरिन युक्त खानेकुराले शरीरमा युरिक एसिडको स्तर बढाउँछ, जसले गठिया दुख्ने खतरा बढाउँछ। उच्च प्यूरिन युक्त खानाहरू समावेश छन्-

रातो मासु, जस्तै गाईको मासु, भेडा र सुँगुर
कलेजो र मृगौला जस्ता अंग मासु
टुना, ट्राउट, सार्गिन र एन्कोभिज जस्ता निश्चित समुद्री खानाहरू।

यद्यपि, सबै प्यूरिन युक्त खानेकुराहरूले तपाईंको यूरिक एसिडको स्तर वा गठियाको जोखिम बढाउँदैन। मटर, सिमी, दाल, शतावरी, पालक र च्याउ जस्ता तरकारीहरूमा प्युरिन प्रशस्त मात्रामा पाइन्छ, तर सन्तुलित मात्रामा खाँदा गठिया रोग लाग्दैन।

मदिरा– बियर, वाइन र वाइनले रगतमा युरिक एसिडको स्तर बढाउने काम गर्छ। तपाईले जति धेरै मदिरा सेवन गर्नुहुन्छ, गठियाको जोखिम त्यति नै बढी हुन्छ। तर एक अध्ययनमा यो पत्ता लागेको छ कि यदि तपाईले थोरै मात्रामा मदिरा सेवन गर्नुभयो भने पनि यसले पुरुषमा आर्थराइटिसको समस्या बढाउने सम्भावना बढी हुन्छ ।

मदिरा सेवन नगर्ने पुरुषको तुलनामा २४ घण्टामा दुई चोटी पेय पदार्थ पिउने पुरुषमा गाउटको जोखिम ३६ प्रतिशत बढी हुन्छ । यस्तो अवस्थामा अल्कोहलको सेवन नगर्दा वा कम मात्रामा गर्दा पनि गठियाको समस्याबाट छुटकारा पाउन सकिन्छ ।

उच्च BMI स्तर- उच्च BMI (बोडी मास इन्डेक्स) स्तर र यूरिक एसिड बीचको सम्बन्ध छ। अधिक तौल वा मोटो भएका व्यक्तिहरूलाई पनि गाउट हुने सम्भावना बढी हुन्छ। यस्तो अवस्थामा तौल घटाएर युरिक एसिडको स्तर घटाउन सकिन्छ, साथै भविष्यमा गठियाको समस्याबाट पनि बच्न सकिन्छ ।

यी चिजले पनि बढाउन सक्छ गठियाको समस्या

केहि विशेष प्रकारका खानेकुरा, पेय पदार्थ र जीवनशैलीले गठियाको समस्या निम्त्याउन सक्छ। यी चिजले पनि गठियाको समस्या  बढाउन सक्छ

तनाव- अन्वेषकहरूका अनुसार तनावका कारण रगतमा युरिक एसिडको स्तर निकै बढ्न सक्छ, जसले गठियाको समस्या निम्त्याउँछ। त्यसैले यदि तपाईं गठियाको दुखाइबाट बच्न चाहनुहुन्छ भने तनावबाट टाढा रहनुहोस्।

एस्पिरिन- कम मात्रामा एस्पिरिन लिँदा रगतमा युरिक एसिडको मात्रा बढ्न सक्छ। जसका कारण गठियाको जोखिम दोब्बर हुन सक्छ। एक अनुसन्धानले एस्पिरिनको एकदमै कम खुराक लिएको दुई दिन पछि, बिरामीहरूमा गठियाको जोखिम उल्लेखनीय रूपमा बढेको पाइएको छ। तर एस्पिरिन मुटुसँग सम्बन्धित रोगहरूमा पनि प्रयोग गरिन्छ। यदि तपाइँ हृदय रोगको कारणले एस्पिरिनको सेवन गर्नुहुन्छ भने त्यसको सेवन बन्द नगर्नुहोस्।

डिहाइड्रेसन– डिहाइड्रेसनका कारण शरीरबाट थोरै मात्रामा पिसाब बाहिर निस्कन्छ, जसका कारण शरीरमा युरिक एसिडको मात्रा धेरै हदसम्म बढ्छ। यस्तो अवस्थामा गठियाको जोखिम कम गर्नको लागि तपाईले अधिकतम मात्रामा पानी पिउनु आवश्यक छ।

तापक्रममा परिवर्तन- मौसमले पनि गठियाको समस्यामा ठूलो प्रभाव पार्छ। उच्च तापक्रम र कम आर्द्रताका कारण गठिया रोगको जोखिम पनि निकै बढ्छ । उच्च आर्द्रताले पनि गठियाको जोखिम बढाउन सक्छ।