नयाँदिल्ली। अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले मस्कोका दुई ठूला तेल कम्पनीमा प्रतिबन्ध लगाएपछि भारतीय तेल रिफाइनरहरू रूसी कच्चा तेलबाट टाढा सर्न सक्ने तर यसले लागतमा प्रभाव पार्ने विश्लेषकहरूले शुक्रबार बताएका छन्।

भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले सम्भावित अमेरिकी व्यापार सम्झौताको एक हिस्साका रूपमा रूसी तेल आयात घटाउने सहमति दिएको ट्रम्पले दाबी गरेका छन्। तर नयाँदिल्लीले यसबारे औपचारिक पुष्टि गरेको छैन।

अगस्टमा ट्रम्पले भारतीय निर्यातमा ५० प्रतिशत कर वृद्धि गरेपछि दुई देशबीचको सम्बन्ध तनावपूर्ण भएको थियो। अमेरिकी अधिकारीहरूले भारतले मस्कोबाट छुटमा तेल किनेर युक्रेनमा युद्धको कोष जुटाउन सहयोग गरेको आरोप लगाएका छन्।

ओएनवाइएक्स क्यापिटलका जोर्ज मोन्टेपेकले भने, “प्रधानमन्त्री मोदी अमेरिकी इच्छामा कति झुकिरहनुभएको छ भन्ने मुख्य प्रश्न हो। प्रारम्भिक प्रतिक्रियामा राज्य तेल कम्पनीहरू धेरै सतर्क देखिन्छन्।” अमेरिकी प्रतिबन्धपछि तेलको मूल्य पाँच प्रतिशतभन्दा बढीले बढेको छ।

रूसी तेल भारतको ऊर्जा प्रणालीमा संरचनात्मक रूपमा महत्त्वपूर्ण रहेको छ, जसले कुल आयातको लगभग ३४ प्रतिशत ओगटेको छ र रिफाइनरहरूलाई विशेष छुट प्रदान गर्दछ। केप्लरका अनुसार भारतले सेप्टेम्बरमा रूसबाट प्रति दिन १६ लाख ब्यारेलभन्दा बढी तेल आयात गरेको थियो।

सिङ्गापुरकी तेल बजार विश्लेषक वन्दना हरिले भनिन्, “आवश्यक परेमा भारतीय रिफाइनरहरू सजिलै वैकल्पिक आपूर्तिकर्तामा सर्न सक्छन्, तर यसको अर्थ रिफाइनिङ मार्जिनमा दबाब र आयात बिल बढ्नु हो । कमजोर रुपीले यस बोझलाई अझ बढाउँछ।”

संयुक्त राज्य अमेरिका भारतको शीर्ष व्यापारिक साझेदार हो, तर औपचारिक सम्झौता अझै बाँकी छ।

भारतीय व्यापार मन्त्री पियुष गोयलले भन्नुभयो, “वासिङ्टनसँग वार्ता प्रगति अवस्थामा छ र निकट भविष्यमा निष्पक्ष र न्यायसङ्गत सम्झौता हुने आशा छ।”

नोमुराका विश्लेषकहरूले भने रूसी तेलको पुनः क्यालिब्रेसनको निकट-अवधि लागत अमेरिकी शुल्क कटौतीको फाइदाभन्दा बढी हुन सक्ने बताएका छन्।