काठमाडौं । उर्दू कवि फैज अहमद फैजको प्रसिद्ध कविता ‘हम देखेंगे’ वाचन गरेकोमा महाराष्ट्रमा देशद्रोहको मुद्दा दर्ता गरिएको छ।

मे १३ मा महाराष्ट्रको नागपुरमा प्रख्यात अम्बेडकरवादी समाजसेवी वीर सथिदारको सम्झनामा एक कार्यक्रम आयोजना गरिएको थियो। यस कार्यक्रममा फैजको कविता वाचन गरिएको थियो।

जन संघर्ष समिति नामक स्थानीय संगठनका अध्यक्ष दत्तात्रेय शिर्केको उजुरीको आधारमा मे १६ मा नागपुरको सीताबुल्डी प्रहरी चौकीमा मुद्दा दायर गरिएको थियो।

यो कार्यक्रम वीर सथिदारकी श्रीमती पुष्पाले आयोजना गरेकी थिइन्। उजुरीका आधारमा प्रहरीले आयोजक र अन्य विरुद्ध मुद्दा दायर गर्‍यो र त्यसमा देशद्रोहको धारा पनि थप्यो।

नागपुरमा वीर साथिदार स्मारक समन्वय समिति र समता कला मञ्चले विदर्भ हिन्दी साहित्य संघ भवनमा बैठक आयोजना गरेका थिए ।

मे १६ मा दत्तात्रेय शिर्केले कार्यक्रम आयोजक वीरा सथिदारकी श्रीमती पुष्पा र त्यहाँ उपस्थित कलाकारहरू विरुद्ध सीताबुल्डी प्रहरी चौकीमा उजुरी दर्ता गरे।

आफ्नो उजुरीमा शिर्केले कार्यक्रमको क्रममा ‘भडकाऊ र आपत्तिजनक’ अभिव्यक्ति दिइएको आरोप लगाएका छन्।

आरोपअनुसार वीर सथिदारको सम्झनामा आयोजित कार्यक्रममा फैज अहमद फैजको कविता वाचन गरिएको थियो। यसपछि एक कलाकारले ‘आपत्तिजनक बयान’ दिए।

उजुरीमा शिर्केले कवितामा ‘सब ताज उछाले जाएंगे, सब तख़्त गिराए जाएंगे.. ‘ जस्ता शब्दहरू रहेको बताएका छन्।

शिर्केले बताएअनुसार उनले कार्यक्रमको फुटेज एक निजी समाचार च्यानल एबीपी माझामा देखेका थिए। उनले उजुरीमा त्यो भिडियोको युट्युब लिङ्क पनि दिएका छन्।

उजुरीकर्ता दत्तात्रेय शिर्केले बीबीसी मराठीलाई भने, “मैले यो कार्यक्रमको फुटेज एबीपी माझामा हेरेँ। त्यसपछि मैले युट्युबमा हेरेँ र त्यसपछि उजुरी दर्ता गरें।”

उनले भने, “हामी उनीहरूको विवादास्पद अभिव्यक्तिप्रति आपत्ति जनाउँछौं। हामी भन्छौं कि यस्तो अभिव्यक्ति दिनु हुँदैन। आयोजकहरू विरुद्ध कारबाहीको माग गर्दै मैले उजुरी दर्ता गरेको छु।”

शिर्केले थप भने, “भिडियोमा एक व्यक्तिले आपत्तिजनक बयान दिँदै भनेका छन् – जुन गीतले सरकारलाई हल्लाएको थियो, त्यही गीतले यो सिंहासन हल्लाउन पनि आवश्यक छ। हामी फासीवादको युगमा बाँचिरहेका छौं। यो युगले अभिव्यक्ति स्वतन्त्रता खोसिरहेको छ। यो अधिनायकवादको युग हो…”

मुद्दाको अनुसन्धान गरिरहेकी प्रहरी निरीक्षक राखी गेडामले बीबीसी मराठीलाई भनिन्, “नागपुरका बासिन्दा दत्तात्रेय शिर्केले मे १६ मा प्रहरीमा उजुरी दर्ता गरेका थिए। उजुरीकर्ताले वीर सथिदारको सम्झनामा आयोजित कार्यक्रममा भड्काउने अभिव्यक्ति दिइएको आरोप लगाएका छन्।”

प्रहरीका अनुसार उजुरीमा भनिएको छ – ‘यस्ता कार्यक्रम आयोजना गरेर आयोजकहरूले जानाजानी जनतालाई भ्रमित गर्ने र देशको सार्वभौमसत्तालाई खतरामा पार्ने असंवैधानिक कार्य गरेका छन्।’

“उजुरीका आधारमा, कार्यक्रम आयोजक पुष्पा वीर सथिदार, एक अज्ञात पुरुष र एक अज्ञात महिला लगायत अन्य विरुद्ध बीएनएसको धारा १५२, १९६, ३५३, ३(५) अन्तर्गत मुद्दा दर्ता गरिएको छ,” निरीक्षक गेडामले भनिन् ।

धारा १५२ देशद्रोहसँग सम्बन्धित छ। धारा १९६ ले धर्म, जात, भाषा, जन्मस्थान, बसोबास आदिको आधारमा विभिन्न समूहहरू बीच शत्रुता सिर्जना गर्ने र शान्ति भंग गर्ने कार्य गर्न रोक लगाएको छ ।

धारा ३५३ शान्ति भंग गर्ने र अफवाह फैलाउने वा कानून व्यवस्थामा खलल पुर्‍याउने कुनै पनि कार्य वा टिप्पणीसँग सम्बन्धित छ।