काठमाडौं । गुजरातको अहमदाबादमा बिहीबार एउटा ठूलो विमान दुर्घटना भएको छ। अहमदाबादबाट लन्डन जाँदै गरेको एयर इन्डियाको विमान उडान भर्ने बित्तिकै दुर्घटनाग्रस्त भएको छ। दुर्घटनाको समयमा विमानमा लगभग २४२ जना सवार रहेको बताइएको छ।

यसैबीच, विमान दुर्घटनाको बारेमा धेरै प्रकारका जानकारीहरू प्रकाशमा आएका छन्, जसमध्ये सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण कुरा हो – दुर्घटना हुनुभन्दा ठीक अघि, विमानका पाइलटले नजिकैको एटीसीमा संकेत पठाएका थिए, जसले खतराको संकेत गरिरहेको थियो र त्यसको केही क्षण पछि विमान दुर्घटनाग्रस्त भयो।

विमान दुर्घटनापछि डीजीसीएले विस्तृत जानकारी दिएको छ। यस अनुसार जुन १२, २०२५ मा अहमदाबादबाट ग्याटविक जाँदै गरेको एयर इन्डियाको बोइङ ७८७ विमान (एआइ-१७१) उडान भरेको तुरुन्तै दुर्घटनाग्रस्त भयो। यस विमानमा २ पाइलट र १० क्याबिन क्रू सहित कुल २४२ जना सवार थिए। यो विमान क्याप्टेन सुमित सभरवालले उडाइरहेका थिए, जबकि फर्स्ट अफिसर क्लाइभ कुन्दर उनीसँगै थिए। सुमित सभरवालसँग ८२०० घण्टा उडान अनुभव थियो, जबकि क्लाइभसँग ११०० उडान घण्टाको अनुभव थियो।

यो विमानले अहमदाबाद विमानस्थलको रनवे २३ बाट दिउँसो १:३९ बजे उडान भरेको थियो। उडान भर्ने बित्तिकै, यसले नजिकैको एटीसीलाई मेडे कल गर्‍यो । तर त्यसपछि विमानले एटीसीलाई कुनै संकेत दिएन। उडान सुरु भएको केही सेकेन्डपछि, विमान विमानस्थल परिसर बाहिर खस्यो।

मेडे कल भनेको के हो ?

कुनै पनि उडानमा, ‘मेडे कल’ भनेको विमान गम्भीर समस्यामा पर्दा र यात्रु वा चालक दलको जीवन खतरामा पर्दा पाइलटले दिने आपतकालीन सन्देश हो। जस्तै विमानको इन्जिन बिग्रिएमा, विमानमा आगो लागेमा, हावामै ठोक्किने खतरा हुँदा, वा अपहरण जस्तो परिस्थिति आउँदा मेडे कल गरिन्छ ।

यो कल मार्फत कुनै पनि पाइलटले एयर ट्राफिक कन्ट्रोल (एटीसी) र नजिकैका विमानहरूलाई विमानलाई तत्काल मद्दत चाहिने जानकारी गराउँछन् । विमानको रेडियोमा तीन पटक “मेडे, मेडे, मेडे” भनिन्छ ताकि यो मजाक होइन तर वास्तविक संकट हो भन्ने कुरा स्पष्ट होस्।

जानकारी अनुसार, मेडे कल हुने बित्तिकै नियन्त्रण कक्षले त्यो विमानलाई प्राथमिकता दिन्छ र आपतकालीन अवतरणको लागि अनुमति, धावनमार्ग खाली गर्ने, एम्बुलेन्स र दमकल तयार राख्ने जस्ता सबै स्रोतहरू प्रयोग गर्दछ।

‘मेडे’ शब्द फ्रान्सेली शब्द “मेडर” बाट आएको हो, जसको अर्थ हो – मलाई मद्दत गर्नुहोस्। यदि परिस्थिति धेरै गम्भीर छैन तर चिन्ताको विषय हो भने, पाइलटले प्यान-प्यान कल गर्छन्, जुन ‘मेडे’ भन्दा कम गम्भीर मानिन्छ।