जुम्ला । जुम्ला चन्दननाथ नगरपालिका, आचार्य बाडाका भाषाविद् रमानन्द आचार्यले एक दशकअघि शुरु गरेको ‘बृहत् नेपाली खस शब्दकोश’को कामले पूर्णता पाउने भएको छ।

प्रदेश सरकारले खस शब्दकोश लेखनका लागि बजेट विनियोजन गरेपछि एक दशकदेखि लेखिँदै आएको ‘खसिया आखर’ (खस शब्दभण्डार) को काममा आशा पलाएको हो।

विसं २०६५ देखि शब्दकोश लेख्दै आउनुभएका आचार्यको काममा कर्णाली प्रदेश सरकारले आगामी आर्थिक वर्ष २०७७/०७८ मा आवश्यक बजेटको व्यवस्था गरेको छ।

ढिलै भए पनि प्रदेश सरकारले खस शब्दकोश प्रकाशनका लागि बजेटको व्यवस्था गरेपछि भाषाविद् आचार्यले खुशी व्यक्त गरे ।

यो नै खस भाषाको पहिलो शब्दकोश बन्ने उहाँको जिकिर छ । बजेट अभावका कारण हालसम्म करीब २५ हजार शब्द मात्रै सङ्कलन भएका छन् । एक हजार पृष्ठ लामो ‘खसिया आखर’ मा ४० हजारभन्दा बढी खस शब्द समेटिने आचार्यले बताए ।

बजेट अभावले गाउँगाउँ गएर थप शब्द सङ्कलन रोकिएको थियो । सङ्कलित शब्द कम्प्युटर टाइपिङ भएका छैनन् । शब्द वर्णानुक्रममा राख्ने र अर्थ लगाउने काम लेखक आचार्यले एक्लै गरिरहेका छन् ।

शब्दकोशमा तत्कालीन खस राज्य सिंजा उपत्यकाभित्र र त्यस वरपरका बस्ती तथा कर्णालीमा बोलिने भाषामा प्रयोग हुने शब्द सङ्गृहीत छन्।

शब्द पुनरवलोकन गर्ने काम अन्तिम चरणमा पुगेको छ । खस भाषा अहिले कथ्य भाषाका रूपमा मात्रै रहेकाले यसलाई संरक्षण र लिपिबद्ध गर्न ‘खसिया आखर’ निर्माणमा लागिएको उनले बताए ।

सङ्कलित शब्दमध्ये ‘अ’ देखि ‘न’ वर्णसम्मका सबै शब्द ‘कम्प्युटराइज्ड’ गरिसकिएको उनको भनाइ छ।