काठमाडौं । युनिभर्सिटीको छात्रवृत्तिमा बेलायत पढ्न गएका एक नेपाली विद्यार्थीलाई आफ्नो पाठ्यक्रमबारे विस्तृत प्रश्नको जवाफ दिन नसकेपछि सीमामा हिरासतमा राखियो । उनलाई १२ दिनसम्म हिरासतमा राखिएको थियो जसका कारण उनी विश्वविद्यालयमा हाजिर हुन ढिलो भयो र पढ्न पनि पाएनन् ।

नेपाली विद्यार्थी सुलभ खड्काले आफूलाई अक्टोबरमा म्यानचेस्टर एयरपोर्टमा अवतरण गरेपछि नक्कली विद्यार्थी भएको आरोप लगाइएको बताए । उनले आफूमाथि आरोप लगाउने सीमा बलका अधिकारीहरूले आफूसँग “अपराधीजस्तै व्यवहार” गरेको महसुस गरेको बताए।

नेपालका २३ वर्षीय यी युवासँग वैध भिसा, विश्वविद्यालयमा आफ्नो सिट भएको प्रमाण र उनले आफ्नो पहिलो वर्षको शुल्क पूरै तिरेको देखाउने कागजपत्र थियो। तर, युकेमा आइपुगेपछि, उनलाई उनको पाठ्यक्रमको जटिल विवरणहरूको बारेमा सोधपुछ गरियो, जसमा उसले अध्ययन गर्ने छवटा मोड्युलहरूको शीर्षकहरू सूचीबद्ध गर्न समेत भनियो।

१६ घन्टाको यात्रापछि बेलायत पुगेका उनले पढ्न सुरु पनि गरेका थिएनन् त्यसैले उनले आफ्नो कोर्सका दुई मोड्युलको नाम मात्रै लिन सके । उनलाई आफ्नो योग्यताको प्रमाणपत्र दिने परीक्षा निकायको नाम पनि सोधियो तर उनलाई थाहा भएन । नेपालमा उनको बैंकको पत्रमा सानो हिज्जे त्रुटि रहेको तथ्यले सीमा बलका अधिकारीहरूलाई यो निष्कर्षमा पुर्यायो कि उनी अध्यागमन नियन्त्रणबाट बच्न खोजिरहेका थिए र वास्तविक विद्यार्थी थिएनन् र उनको पाठ्यक्रममा “थोरै चासो” थियो ।

खड्कालाई पछि स्कटल्याण्डको आप्रवासी हटाउने केन्द्रमा सारिएको थियो र उनलाई देश निकाला गरिने बताइएको थियो। विश्वविद्यालयको भर्ना कार्यालयले त्यो कोर्सका लागि उनको सिट रहेको प्रमाणित गर्ने कागजातहरू उपलब्ध गराएपछि र खड्कालेले दाबी गरेअनुसार पाठ्यक्रम शुल्क तिरेको पुष्टि गरेपछि पनि उनलाई थप १० दिन थुनामा राखिएको थियो।

उसलाई अन्ततः गृह कार्यालय द्वारा रिहा गरियो, जसले उनलाई माफी पत्र दियो जसमा कार्यालयले उनको केस “होशियारीपूर्वक समीक्षा” गरेको र गल्ती भएको भनेको थियो। तर त्यहाँबाट छुटकारा पाएपछि खड्काले आफ्नो विश्वविद्यालयमा भर्ना हुने अवसर भने गुमाए ।

जब उनी योर्कको आफ्नो विश्वविद्यालय क्याम्पसमा २४ अक्टोबरमा आइपुगे, उनलाई भनियो कि उनी भर्ना हुने अन्तिम मितिभन्दा एक हप्ता ढिलो भइसकेका छन् र उसको स्पोन्सरसिप फिर्ता लिइएको छ त्यसैले उनले अर्को वर्ष फेरि आउनुपर्नेछ। लाखौं खर्च गरेर बेलायत पुगेका उनी यसरी फर्काइँदा अहिले चरम निराशामा छन् ।

“मलाई अपराधी जस्तै व्यवहार गरियो तर मैले केहि गलत गरेको थिइन। उनीहरूले मलाई किन हिरासतमा राखे मैले बुझ्न सकिन। उनीहरूले मलाई धेरै कुरा सोधे तर मैले उनीहरूले सोधेका हरेक प्रश्वको वैध जवाफ दिन सक्छु ’ खड्काले द गार्डियनसँग भने “मैले उनीहरूलाई मेरा कागजातहरू देखाएँ र उनीहरूले मेरो विश्वविद्यालयलाई पनि फोन गरे। मसँग सबै कागजहरू थिए, तर तिनीहरूले मलाई विश्वास गरेनन्। यसले मेरो भविष्यमा ठूलो प्रभाव पार्नेछ।”

हिरासतमा परेको, देश निकालाको धम्की र पढाइबाट रोकिएको अनुभव आफ्नो परिवारमा पहिलो विदेश पढ्न गएका खड्काका लागि दर्दनाक बनेको छ । उनी भन्छन् कि उनी प्रत्येक रात हिरासतमा आफ्नो भाग्यको बारेमा सोच्दै रोए।

उनको लागि योर्क सेन्ट जोन विश्वविद्यालयमा हस्पिटालिटी एण्ड टुरिजम अध्ययन गर्ने अवसर उनको परिवारको भविष्य परिवर्तन गर्ने अवसर थियो। उनले आंशिक छात्रवृत्ति पाएकका थिए । उनले वार्षिक १३,००० पाउण्डको पाठ्यक्रम पूरा गरेर देशको बढ्दो पर्यटन उद्योगमा काम गर्न नेपाल फर्कने आशा गरेका थिए।