आमाहरूप्रतिको गहिरो श्रद्धा र हाम्रो जीवनलाई आकार दिने मातातीर्थ औंसीले हिन्दू भक्तहरूको हृदयमा मातृत्व र ईश्वरीय नारी ऊर्जाको सम्मान गर्न समर्पित पवित्र अवसरको रूपमा विशेष स्थान राख्छ । पुरातन परम्परा र शास्त्रहरूमा जरा गाडिएको, मातातीर्थ औँशी आज देशभर तथा सामाजिक सन्जालहरुमा मनाईँदै छ।

मातातीर्थ औंसी वा मातृ दिवस हिन्दू संस्कृतिमा अत्यन्त भक्ति र सम्मानका साथ मनाइन्छ। यो वैशाख कृष्ण अमावस्या को शुभ दिनमा पर्दछ । यो दिन आमाहरूप्रति कृतज्ञता व्यक्त गर्न र उनीहरूको सुख, समृद्धि र कल्याणको लागि आशिर्वाद खोज्न समर्पित गरिन्छ।

हिन्दु शास्त्र र मातातीर्थ औंसी

हिन्दू शास्त्रहरूमा आमाप्रतिको श्रद्धा गहिरो रूपमा निहित छ। वेद, उपनिषद, पुराण र अन्य विभिन्न ग्रन्थहरूले मातृत्वको गुणहरूको प्रशंसा गर्दछ र आमाको सम्मानको महत्त्वलाई जोड दिन्छ। सबैभन्दा सम्मानित ग्रन्थहरू मध्ये एक, भगवद् गीता, मातृ प्रेम र सम्मानको महत्त्वलाई जोड दिन्छ। भगवान कृष्णले भगवद् गीतामा भनेका छन्।

माता स्वर्ग, माता पृथिवी, माता हि तिर्यगव्यगस्।
माता अतस् पिता दैवतं, परमं दैवतमुच्यते।।

यस श्लोकले आमा स्वर्ग बराबर, आमा पृथ्वी बराबर र आमा सबै दैवी प्राणीहरूको बराबर हुन् भन्ने कुरामा जोड दिन्छ। त्यसैले आमालाई परम देवी मान्नुपर्छ। भन्ने अर्थ दिन्छ।

आध्यात्मिक दृष्टिकोण 

मातातीर्थ औंसीले एक सांस्कृतिक अनुष्ठान को मात्र नभई यसले गहिरो आध्यात्मिक महत्त्वलाई मूर्त रूप दिन्छ। यसले आमाको रूपमा ईश्वरीय उपस्थिति र बिना शर्त प्रेम, बलिदान र पालनपोषणको अनुस्मारकको रूपमा कार्य गर्दछ। यसले भक्तहरूलाई यस शुभ दिनमा मात्र नभई हरेक दिन आफ्ना आमाहरूप्रति हृदयदेखि कृतज्ञता र स्नेह व्यक्त गर्न प्रोत्साहित गर्दछ।

अन्नाद्भवन्ति भूतानि पर्जन्यादन्नसम्भवस्।
यो मातृवत् परो भूतेषु स एव न यतेऽपि सस्।।

मनुस्मृतिको यो श्लोकले मातृप्रेम र हेरचाहको महत्त्वलाई उजागर गरेको छ। यसमा भनिएको छ कि जसले सबै प्राणीहरूलाई आमाको स्नेह र करुणाले सम्मान गर्छ, चाहे तिनीहरूको जन्म वा स्थिति जस्तोसुकै भए पनि त्यो वास्तवमा महान हुन्छ।

मातातीर्थ औंसी उत्सवको दिन मात्र होइन् यो आमाप्रति कृतज्ञता, श्रद्धा र भक्तिको गहिरो अभिव्यक्ति हो। यसले हाम्रो जीवनमा आमाहरूले खेल्ने अमूल्य भूमिका र समय र स्थानलाई पार गर्ने प्रेमको अनन्त बन्धनको मार्मिक अनुस्मारकको रूपमा कार्य गर्दछ। मातातीर्थ अनेसीको अवलोकन गर्दा, हामी हाम्रा आमाहरूको सम्मान र कदर गरौं, उनीहरूको आशीर्वाद खोज्दै र उनीहरूको निःस्वार्थ प्रेम र करुणालाई हाम्रो जीवनमा मूर्त रूप दिने प्रयास गरौं।

सबै आमाहरुमा मातातीर्थ औंसीको शुभकामना।

लेखक संचारकर्मी तथा ज्योतिष हुन्। उनी वैदिक ज्योतिषका विज्ञ मानिन्छन्।