जर्मनी। नेपाली कांग्रेसको १४औं महाधिवेशनको नजिकिएसँगै देश तथा परदेशमा काग्रेस समर्थकहरुलाई यतिबेला चुनावी अभियानले तताएको छ। भदौ महिनाबाटै कांग्रेसको महाधिवेशन प्रक्रिया सुरु भइसकेको भएपनि केन्द्रीय महाधिवेशनसहित सबै तहका अधिवेशनको समयतालिका धेरै पटक संशोधन भए। यतिबेला विदेशस्थित भातृ संगठनका रुपमा रहेका नेपाली जनसम्पर्क समितिहरु पनि निर्वाचनको संघारमा छन्।

विदेशमा रहेका ३५ ओटा जनसम्पर्क समितिहरुमध्ये २ ओटाको कार्यकाल अझै बाँकी रहेको, १० ओटाको सर्वसम्मत नेतृत्व चयन भैसकेकोले बाँकी २३ ओटा देशमा अधिवेशनसँगै नयाँ नेतृत्व चयन हुनेछ। समितिको सभापतिपदमा उम्मेदवार हुनको लागि नेपाली नागरिक नै भएको क्रियाशील सदस्य हुनुपर्ने भएको केन्द्रीय विधान भएपनि सान्दर्भिक नभएको भन्दै विभिन्न देशमा विदेशी नागरिकता लिएकाले पनि पदाधिकारीमा उम्मेदवारी घोषणा गरेका छन्।

विदेशमा रहेर नेपाली कांग्रेसमा आस्था राख्नेहरुबीचको समिति भएपनि सभापति हुन नेपाली नागरिक हुनुपर्ने नियम असान्दर्भिक रहेको जनसम्पर्क समिति जर्मनीका नेता सुरेन्द्र प्रधानको भनाइ छ।

प्रधान भन्छन, “नेपालीनागरिकनै हुनुपर्ने भए राजनीति गर्न इच्छा हुनेले त नेपालमा गएर राजनीति गरे भयो नि। यहाँ त विभिन्न बाध्यता, परिस्थिति र अवसरका कारण विदेशी पास लिएका कांग्रेसमा आस्था राख्ने असल कार्यकताहरु छन, उनीहरुले प्रवासी समाजमा एकताको भाव जगाउन सक्छन् तर उनीहरुलाई बन्देज लगाउन खोज्नु मान्य विषय होइन।” जनसम्पर्क समितिको सभापतिको बलियो दावेदार रहेका प्रधान यो विधान अशोभनीय भएकाले महाधिवेशनबाट पारित नहुने दावी गर्छन्।

प्रधान, पौडेल र पन्थबीच करिब करिब सहमति भइसकेको छ। यी तीन जनामध्ये जसको नेतृत्वमा सहमति जुट्छ, उसको पक्षमा उभिएर समितिलाई नयाँ नेतृत्व दिँदै अघि बढ्नेमा भद्र सहमति भएको तीनै जनाको स्वीकारोक्ति छ। कसको पक्षमा सहमति जुट्छ त भन्ने प्रश्नमा भने सबैले आफ्नै नाम लिन भने पछि परेनन्।

जर्मनीको नेपाली समाजमा नेतृत्वका कारण जनसम्पर्क समितिको प्रभाव गिर्दै गएकोले अब आफ्नो उम्मेदवारी रहने र यसमा कसैको दावी नरहेको उनको जिकिर छ। यद्यपि विधानले रोकेको खण्डमा के गर्नुहुन्छ भन्ने हाम्रो प्रश्नमा प्रधानले विदेशीपास भएकाले नपाउने भन्ने हो भने जनसम्पर्क समितिहरु खारेज गरे हुने उनको धारणा छ।

मातृ पार्टीकै बद्नाम गर्ने व्यक्तिहरुलाई नेतृत्व सुम्पन हुँदैन भन्ने योजना अनुरुप जनसम्पर्क समिति जर्मनीमा गलत हर्कत दोहोरिन नदिनका लागि विकल्पका रुपमा आफू अघि आएको प्रधानको भनाइ छ। नेपालको तनहु बन्दीपुरका प्रधान जर्मनीको ह्यामवर्गमा २४ वर्षदेखि बस्दै आएका छन्। २०५६ देखि काग्रेसको क्रियाशील सदस्य रहेका प्रधानजनसम्पर्क समिति जर्मनीको संस्थापक सदस्य समेत हुन्। जनसम्पर्क समितिको उपसभापतिको जिम्मेवारी सम्हालिसकेका प्रधानकांग्रेसको ११ औ महाधिवेशनमा प्रतिनिधिसमेत रहेका थिए।

यसैगरी दयाराम पौडेल, रामजीवी पन्थ, बर्तमान सभापति शिखर खड्का, पूर्व सभापति विजय मोक्तान, बर्तमान महामन्त्री मानवकुमार श्रेष्ठ, तेजेन्द्र कार्की, हरेन्द्र वनेम, गणेशमान ताल्चाभडेललगायतका नामहरु सभापतिका लागि कार्यकर्ताहरुबीच चर्चामा थियो। तर अहिले सतहमा भने चार जनाको नाम सभापतिमा बढी चर्चामा छ। शिखर खड्का, दयारामपौडेल, रामजीवी पन्थ र सुरेन्द्र प्रधान अहिले सभापति बन्ने होडमा छन्।

प्रधान, पौडेल र पन्थबीच करिब करिब सहमति भइसकेको छ। यी तीन जनामध्ये जसको नेतृत्वमा सहमति जुट्छ, उसको पक्षमा उभिएर समितिलाई नयाँ नेतृत्व दिँदै अघि बढ्नेमा भद्र सहमति भएको तीनै जनाको स्वीकारोक्ति छ। कसको पक्षमा सहमति जुट्छ त भन्ने प्रश्नमा भने सबैले आफ्नै नाम लिन भने पछि परेनन्। प्रधानभने शिखर खड्काको समेत आफूलाई समर्थन रहने दावी गर्दै आफ्नो नाममा सहमति हुनेमा ढुक्क देखिन्छन्।

तर पौडेल र पन्थ भने प्रधान नेपाली नागरिक नभएकाले गाह्रो हुन सक्ने अवस्था आएकाले आफ्नो पक्षमा सहमति हुने दावी गर्छन्। यसअघि जनसम्पर्क समिति युरोपको कोषाध्यक्ष रहिसकेका पौडेलले आफ्नो जीत सुनिश्चित रहेको समेत दावी गरेका छन्। उनका अनुसार जर्मनीमा १५ सयदेखि दुई हजारको हाराहारी कांग्रेससँग आस्था राख्ने नेपाली छन्। उनीहरु अधिकांशको मत आफूलाई रहेको उनको दावी छ।

यसैगरीे २०४६ सालदेखि नेविसंघबाट क्रियाशील रहँदै आएका पन्थ आफू सहमतिको लागि तयार रहेको र निर्वाचन भएपनि आफ्नो पक्षमा मत रहेको दावी गर्छन्। तर प्रधान र पौडेलले पनि आफूलाई समर्थन गरेर अघि बढ्नेमा आफुहरुबीच सहमति भएको बताउँछन्। पौडेल र प्रधानको पनि तपाईंको जस्तै भनाइ छ नि भन्ने प्रश्नमा भने जो भएपनि अन्त्यमा आफूहरु मध्ये एकजनामात्र उम्मेदवार रहने र खड्का पक्षले पनि अन्त्यमा सहमतिमा नआए लज्जास्पदहार व्यहोर्नुपर्ने उनको दावी छ। पन्थ हाल नेपाली कांग्रेस तरुण विभागको केन्द्रीय सदस्य छन्।

खड्काले एनआरएनए निर्वाचनका बेलाकुमार पन्तलाई सहयोग गर्ने काग्रेसका सदस्यहरुलाई व्यक्तिगत रुपमा लाञ्छना लगाउँदै सुर्यमुखी कांग्रेसको आरोप लगाएका थिए। जर्मनीमा काग्रेसको नाममा राजनीति गर्दै संस्थाको इज्जतसमेत ख्यालै नगरी व्यक्तिगत आरोप प्रत्यारोपमा लाग्नाले उनका कारण जनसम्पर्क समितिको शाख कमजोर बन्दै गयो।

गलत व्यक्तिको चंगुलबाट अब संस्थालाई बाहिर ल्याउनको लागि खड्का इतरका जनसम्पर्क समितिका नेताहरु यति बेला एकमत देखिएका छन्। सहमतिको प्रयासमा जुटेका संस्थापक अध्यक्ष दिलबहादुर गुरुगं पनि खड्काले कारवाही गर्न पर्नेलाई नगरेर ब्यक्तिगत रुपमा आफ्ना शत्रु सक्ने गरी अघि बढेको र त्यसको असर संगठनमा पर्न गएको बताउँछन्। गुरुगं भन्छन, “ कहाँखड्का काग्रेसको लागि जे पनि गर्छन् भन्न सकियो र? नत्र त समितिले कारवाही गर्न भनेकोलाई किन कारबाही गरेनन्, आफ्नो विरोध सहन नसकेर व्यक्तिगत टिकाटिप्पणीमा उत्रिन पुग्ने उनको बानीले संगठनलाई घाटा परेको छ। ”

समितिको सभापतिलगायत सबै पदाधिकारीमा सहमति गराउने प्रयासमा आफू लागिपरेको र सकभर सहमतिमै नयाँकार्यसमिति चयन हुने संस्थापक गुरुगंको भनाइ छ। आउँदो २९ नोभेम्बर सोमबार नेपाली जन सम्पर्क समिति जर्मनीको अधिबेसन हुँदैछ। समितिले लक्ष्मण बस्नेतको नेतृत्वमा ५ सदस्यीय निर्वाचन आयोग पनि यसअघि नै बनाइसकेको छ।

निर्वतमान सभापति विजय मोक्तानले सभापति भएको १ बर्ष भैरहदाँ तत्कालीन अवस्थामा एनआरएनए अध्यक्ष बन्न शिखर खड्कालाई बाँकी कार्यकालको लागि भन्दै सुम्पिएका थिए। त्यसपछि जनसम्पर्क समितिको अधिवेशन हुन सकिरहेको छैन। यो मिलेमतोको नेतृत्वको परिणाम जर्मनीको नेपाली समाजमा एकताभन्दा पनि विग्रहको रुपमा देखापर्न गएपछि काग्रेसका आस्थावान कार्यकर्ताहरु जनसम्पर्क समितिबाहिर रहन बाध्य पारिए।

खड्काले एनआरएनए निर्वाचनका बेलाकुमार पन्तलाई सहयोग गर्ने काग्रेसका सदस्यहरुलाई व्यक्तिगत रुपमा लाञ्छना लगाउँदै सुर्यमुखी कांग्रेसको आरोप लगाएका थिए। जर्मनीमा काग्रेसको नाममा राजनीति गर्दै संस्थाको इज्जतसमेत ख्यालै नगरी व्यक्तिगत आरोप प्रत्यारोपमा लाग्नाले उनका कारण जनसम्पर्क समितिको शाख कमजोर बन्दै गयो। प्रवासी समाजमा बिग्रह ल्याउने, संगठनको नामको बदनाम गर्दै धज्जी उडाउने आदि कार्यले गर्दा समितिमा धेरैको विकर्षण हुन थाल्यो।

महासचिवपदमा भने अहिलेसम्म अशोक पौडेलको उम्मेदवारी परेको छ। पौडेल जर्मनीको नेपाली समुदायमाझ लोकप्रिय युवाको रुपमा परिचित रहेकाले सो पदमा उनी विरुद्ध खासै उम्मेदवारी नपर्ने कतिपय युवाहरुको दावी छ। कांग्रेसको केन्द्रीय महाधिवेशन मंसिर २४–२६ सम्म काठमाडौंमा हुँदैछ।